نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 (مسوول مکاتبات): مربی گروه تولید و بهرهبرداری آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
2 دانشیار گروه تکثر و پرورش آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
چکیده
کلیدواژهها
علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره هجدهم، ویژه نامه شماره3، زمستان 1395
اثرات بازگشایی کانال خزینی بر الگوی عمومی جریان در خلیج گرگان
(جنوب شرق دریای کاسپی)
سعید شربتی [1]*
علی شعبانی [2]
تاریخ دریافت: 10/03/1393 |
تاریخ پذیرش:21/06/1394 |
چکیده
زمینه و هدف: کانال خزینی دومین راه ارتباط دایمی خلیج گرگان با دریای کاسپی میباشد که در سالهای اخیر در اثر کاهش سطح آب و رژیم رسوبگذاری مسدود گردیده است. در تحقیق حاضر نتایج مدلسازی دوبعدی الگوی جریان با استفاده از مدل مایک21 افام به منظور بررسی اثرات بازگشایی کانال خزینی بر الگوی عمومی جریان خلیج گرگان تحت 24 سناریوی مختلف مورد مقایسه قرار گرفت.
روش بررسی: مدلسازیها بر روی دو نوع مش بیساختار به مدت 5 ساعت و 50 دقیقه و با گامهای زمانی30 ثانیهای اجرا گردید. در تمامی مدلسازیها از میانگین سالانه بارش، تبخیر و ورودی 13رودخانه به خلیج و اثر باد غالب شرقوزان با 6 سرعت مختلف استفاده شد. اثرات مولفههای تابش امواج ناشی از باد غالب در 6 سناریوی مجزا با اجرای مدل موج مایک21 اناسدبلیو به مدل هیدرودینامیک مایک21 افام اعمال گردید. جهت اعمال شرایط مرزی در مرزهای باز از مقادیر میانگین دبی حداکثری ورودی و خروجی در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی استفاده شد.
یافتهها: نتایج شبیهسازی بیانگر آن بود که الگوی جریان در خلیج گرگان تحت تاثیر دبی ورودی و خروجی در دهانه آشورآده-بندرترکمن و وزش باد غالب قرار دارد.
نتیجه گیری: بازگشایی کانال خزینی هیچ تاثیری بر الگوی عمومی گردش جریان خلیج نداشته و تنها در بخشهای بسیار نزدیک به کانال سبب تغییر الگوی جریان محلی به صورت شمالی- جنوبی میگردد. در مواقع طوفانی حداکثر سرعت جریان 23/0 متر بر ثانیه در نواحی نزدیک به کانال مشاهده میگردد.
واژههای کلیدی: خلیج گرگان، کانال خزینی، مایک21افام، مایک21 اناسدبلیو.
|
Impacts of Khozeini Canal Reopening on General Current Pattern in Gorgan Bay (South East of the Caspian Sea)
Saeed Sharbaty [3]*
s_sharbaty@yahoo.com
Ali Shabani [4]
Abstract
Background and Objective: Khozeini canal is the second permanent connection way of Gorgan Bay with the Caspian Sea which has been blocked as a result of water level decreases and sedimentation in recent years.
Methods: In this investigation, 2D modeling results of current pattern using MIKE 21 FM model for investigating the impacts of Khozeini canal reopening on the general current pattern in Gorgan bay under 24 different scenarios were compared. Modeling was implemented on two types of unstructured meshes for 5 hours, 50 minutes and with 30 seconds time steps. In all modelings, the mean annual precipitation, evaporation and 13 rivers input to the bay as well as the effect of dominant eastern wind with 6 different speeds were used. The effects of components of the wave radiation induced by dominant wind were included by implementation of the wave model of MIKE 21 NSW in the 6 distinct considered in the hydrodynamic model of MIKE 21 FM. In order to include boundary conditions at the open boundaries, the mean maximum discharges of inlet and outlet in the Ashoradeh-Bandartorkaman spans and Khozeini canal were used.
Results: Simulation results represented that the current pattern in Gorgan Bay is influenced by the inlet and outlet discharges at the spans of Ashoradeh-Bandartorkaman and prevailing wind.
Conclusion: Reopening of the Khozeini canal has no significant effect on the general circulation current pattern of the bay and only in areas very close to the canal changes the local current pattern to be North-South. In stormy times, the maximum current velocity of 0.23 meters per second was observed in areas close to the canal.
Keywords: Gorgan Bay, Khozeini canal, MIKE 21 FM, MIKE 21 NSW.
مقدمه
خلیج گرگان تنها خلیج ایران در سواحل جنوبی دریای کاسپی میباشد که در کنوانسیون رامسر به عنوان ذخیرهگاه زیستکره به ثبت رسیده است. تنها راه ارتباطی مستمر خلیج گرگان با آبهای دریای کاسپی دهانه آشورآده-بندرترکمن با عرض تقریبی2500 متر و حداکثر عمق 3/3 متر در سالهای افزایش تراز سطح آب دریای کاسپی در شمالشرقی خلیج میباشد (1).
با توجه به روند کاهش سطح آب دریای کاسپی در طی سالهای گذشته بیم آن میرود که تنها راه ارتباط طبیعی خلیج با دریای کاسپی یعنی دهانه آشورآده-بندرترکمن کاهش یافته و یا به طورکلی مسدود گردد. لذا یافتن راهحلهایی که منجر به افزایش طول عمر این بومسازگان منحصر به فرد گردد از اقدامات اولیه مطالعاتی پیش از هرگونه اقدام اجرایی به منظور افزایش بقاء محیط زیست و بهرهوریهای اقتصادی در تمامی زمینهها در آن میباشد که باید مد نظر تمامی دستگاههای ذیربط قرار گیرد.
مطمئناً لایروبی دهانه آشورآده-بندرترکمن و ناحیه چاپقلی مهمترین گزینه جهت افزایش سن حیات خلیج و میزان تعویضپذیری آب محسوب میشود. ولیکن با ادامه روند رو به کاهش سطح آب در خلیج گرگان، ایجاد کانالهای جدید از طریق شبهجزیره میانکاله میتواند سبب افزایش میزان ارتباط خلیج با دریای کاسپی و به تبع آن توان خودپالایی خلیج گردد.
کانال خزینی دومین راه ارتباط غیر دایمی خلیج با دریا است که در گذشته به منظور توسعه کشتیرانی در دریای کاسپی احداث گردیده ولیکن پس از جنگ جهانی دوم نقش اصلی خود را در این پیکره آبی از دست داده و در سالهای گذشته نیز با کاهش سطح آب دریا و افزایش رژیم رسوبگذاری در کانال به کلی مسدود گردیده و تنها ترازهای بالای لحظهای سطح آب در دریای کاسپی آن هم در مدت زمانهای بسیار کم در مواقع پر آبی و یا برکشند طوفان سبب بازگشایی آن میگردد.
باید در نظر داشت که بازگشایی یک کانال در شرایط فعلی حجم آب خلیج، میتواند الگوی گردش آب را در آن تغییر داده و تغییر الگوی جریان در خلیج گرگان بسیاری از فرایندهای زیستمحیطی، شیمیایی، فیزیکی و هیدرودینامیکی در آن را دستخوش تغییر و تحول خواهد نمود. این امر در دراز مدت موجبات تغییر پوشش گیاهی منطقه، مناطق تجمع زیشناورانگیاهی و بهدنبال آن آبزیان میگردد که در تحول بومسازگان خلیج گرگان نقش انکارناپذیری ایفا خواهد نمود.
بیشک مدلسازیها بهترین شیوه جهت برآورد و تعیین پارامترهای هیدرودینامیکی در یک بدنه آبی در اثر تغییرات به وجود آمده در ساختار مرزی و ساحلی آن میباشد که پیش از احداث هرگونه سازه مهندسی باید مورد توجه قرار گیرد. با استفاده از مدل مایک21 تحقیقات بسیاری در ایران و خارج از آن صورت پذیرفته است. نتایج استفاده از مدل مایک21 در خصوص احداث موجشکن در سواحل بنگخونتین نشان داد که موجشکن میتواند از فرسایش خطوط ساحلی جلوگیری نموده و انرژی امواج را تا 40 درصد کاهش دهد (2). بررسی نتایج مدلسازی احداث موجشکن بر الگوی جریان خلیج سالاد در تایلند با استفاده از مدل مایک21 نشان داد که احداث موجشکن میتواند بر الگوی جریان، فرسایش بستر و نرخ انتقال رسوب در خلیج موثر باشد (3). در تحقیقی با به دست آوردن توپوگرافی سطح آب و مدل کردن آن با ماژولهای هیدرودینامیکی و امواج مدل مایک21 به بررسی مورفولوژی ساحلی در خلیج تیگنموت انگلستان پرداخته شد (4). نتایج مدلسازی جریانهای کشندی در خلیج کاچه هندوستان با استفاده از مایک21 روشن ساخت که نیروی باد نقش مهمی در تعیین هیدرودینامیک و انتقال رسوب منطقه بازی میکند (5). هیدرودینامیک دریاچه ارومیه با استفاده از مدل مایک21 در یک سال شاخص تحت عوامل محیطی شبیهسازی گردید. نتایج نشان داد که تحت شرایط متعارف باد اصلیترین عامل به وجود آورنده جریانها میباشد (6). جریانات کرانهای منطقه کیاشهر با استفاده از مدل مایک21 شبیهسازی گردید. نتایج نشان داد که جریانهای ناشی از امواج شرقی در مقایسه با امواج شمالی، شمال غربی و شمال شرقی تأثیر بیشتری بر دهانه مرداب کیاشهر میگذارند. همچنین مقایسه جریانهای کرانهای برای دو حالت روشن ساخت که با احداث جتیها، سرعت جریانها در اطراف ورودی مرداب کیاشهر حدود 35 درصد کاهش یافته است (7). کاربرد مدل مایک 21 جهت روندیابی سیلهای جزرومدی رودخانه زهره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییرات هیدروگراف ورودی و خروجی به بازه در هنگام مد که جهت جریان به سمت رودخانه است، مشابه روندیابی جریان در رودخانه است، ولی در حالت جزر که جهت جریان به دریاست، هیدروگرافهای ورودی و خروجی از قوانین روندیابی جریان در رودخانههای معمولی تبعیت میکند (8). نتایج شبیهسازی کوتاه مدت جریانات در خلیج گرگان با استفاده از مایک21 نشان داد که هیدرودینامیک خلیج عمدتاً تحت تاثیر وزش باد و دهانه آشورآده-بندرترکمن قرار دارد (9). مدلسازی دو بعدی الگوی جریان در خلیج گرگان با استفاده از مدل مایک21 در طی دوره یک ساله نشان داد که الگوی جریان در خلیج عمدتاً به صورت پادساعتگرد میباشد (10).
با توجه به مطالب گفته شده هدف از این پژوهش یافتن پاسخی برای این سوال است که آیا بازگشایی کانال خزینی تاثیری بر الگوی عمومی جریان خلیج گرگان دارد؟ بدین منظور از نرم افزار مایک21 با اعمال شرایط اقلیمی، هیدرولوژیکی، هیدرودینامیکی، هیدروگرافی و مرزی سواحل استفاده گردیده است.
روش بررسی
موقعیت جغرافیایی خلیج گرگان: خلیج گرگان به گونهای در منتهیالیه جنوب شرقی دریای کاسپی واقع گردیده است که از شمال با منطقه حفاظت شده شبهجزیره میانکاله و از جنوب با استانهای گلستان و مازندران همجوار میباشد. خلیج گرگان در حد فاصل طول جغرافیایی 53 درجه و 3 دقیقه تا 53 درجه و 35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 36 درجه و 48 دقیقه و 36 درجه و 54 دقیقه شمالی قرار گرفته است. وسعت خلیج بالغ بر ۴50 کیلومتر مربع و دارای حداکثر طول 60 و حداکثر عرض 12 کیلومتر میباشد. خلیج گرگان کم عمق بوده و دارای میانگین عمق 5/1 متر و حداکثر عمق 9/3 متر میباشد.
برای انجام مطالعات نظری و محاسبهای، استفاده از مدل ریاضی کارآمد و قابل اطمینان بسیار حایز اهمیت میباشد. مدل جریان مایک21 افام (Mike 21 Flow Model Flexible Mesh) جریانهای دوبعدی غیریکنواخت را در یک لایه از سیال که به طور عمودی از لحاظ چگالی همگن است شبیهسازی مینماید. این سیستم مدلسازی بر اساس شیوه مشهای بیساختار طراحی شده و در بسیاری از مسایل مهندسی زیستمحیط دریایی که در آن بحث پیشیابی اثرات سازههای دریای بر محیط زیست مطرح میباشد قابل بهکارگیری است. ماژول هیدرودینامیکی بر اساس حل دو بعدی معادلات میانگینگیری شده عمقی و غیرقابل تراکم بنا گردیده و شامل معادلات پیوستگی و اندازه حرکت میباشد (11).
معادله پیوستگی
(1)
معادله اندازه حرکت در جهت x
(2)
معادله اندازه حرکت در جهت y
(3)
در معادلات فوق عمق کل آب، تراز لحظهای سطح آب، عمق آب بر حسب سطح مبنای محاسباتی، , مقادیر میانگین سرعت درجهات ، شتاب جاذبه، مولفههای اصطکاک بستر در جهات ، عامل کوریولیس که به عرض جغرافیایی وابسته است، زمان، سرعت زاویهای زمین، عرض جغرافیایی محل، فشار جو، چگالی آب، مولفههای اصطکاک باد بر روی سطح دریا در جهات و مولفههای تنش برشی موثر حاصل از تابش امواج در جهات ، مولفههای لزجت گردابهای در جهات میباشند.
گسستهسازی مکانی معادلات اولیه با استفاده از شیوه احجام محدود سلول مرکزی و عبارات زمانی از شیوه صریح انجام میپذیرد. حوضه حل توسط زیر تقسیمات پیوستهای از المانها و سلولهای غیر همپوشان به صورت شبکههای بیساختار مثلثی در صفحه افق گسسته میگردد. با توجه به عمق کم خلیج (میانگین عمق 5/1 متر) و نداشتن تغییرات چگالی موثر در امتداد قایم به خصوص در بازههای زمانی کوتاه مدت همچون تحقیق حاضر، میتوان از فرض دو بعدی بودن جریان در این حوضه استفاده نمود (12). مانند هر مدل دیگری جهت مدلسازی باید به ضوابط پایداری مدل نیز توجه نمود. در این تحقیق این ضابطه در سیستم مختصات کارتزین با عدد کورانتی معادل 7/5 مشخص گردید. در این تحقیق از دادههای باد ایستگاه سینوپتیک دریایی بندرترکمن با طول آمار 12 ساله واقع در 2 کیلومتری جنوب دهانه ورودی خلیج شامل جهت و سرعت باد و دادههای بارش و تبخیر ایستگاه هواشناسی تیرتاش با طول آمار 28 ساله با میانگین سالانه بارش 602 میلیمتر در سال و تبخیر1490 میلیمتر در سال به صورت ثابت در مکان و زمان استفاده شده است. بررسی گلباد 12 ساله خلیج گرگان نشان داد که این حوضه آبی بیشتر تحت تاثیر بادهای شرقوزان با احتمال وقوع 18 درصد قرار داشته و تمامی مدلسازیها بر اساس این نوع باد با 6 سرعت مختلف 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 و 15 متر بر ثانیه به جهت ارزیابی تغییرات الگوی جریان در ایام طوفانی و کم باد اجرا گردیده است. با توجه به این که اصطکاک باد در سطح دریا به همراه سرعت باد تغییر مینماید، لذا جهت اعمال تغییرات ضرایب اصطکاک باد از فرمول تجربی ارایه شده توسط وو استفاده گردید (13). جهت اعمال منابع چشمهای به مدل از میانگین سالیانه دبی ورودی 13 رودخانه منتهی به خلیج استفاده شد (14). در این مقاله با توجه به اهداف تحقیق از دو نوع مش بیساختار استفاده گردیده است. این امر ایجاب مینماید تا در اجرای مدل تعداد و نوع مرزهای باز مد نظر قرار گیرد. زمانیکه هدف تنها مدلسازی الگوی جریان خلیج گرگان بدون در نظر گرفتن اثر کانال خزینی باشد، میتوان دهانه ورودی خلیج گرگان را به عنوان تنها مرز باز مدل در نظر گرفت. ولیکن زمانی که بازگشایی کانال خزینی و اثرات آن بر روی الگوی عمومی جریان خلیج مد نظر باشد لازم است علاوه بر اثر مرز باز در دهانه آشورآده-بندرترکمن، اثر مرز باز کانال خزینی نیز در نظر گرفته شود. جهت اعمال شرط مرز باز میانگین دبیهای حداکثری در دهانه آشورآده-بندرترکمن از نتایج خروجی مدلسازی الگوی جریان در خلیج گرگان در خلال یک دوره یک ساله با دبی 1000 متر مکعب بر ثانیه استفاده گردید (10). از آنجا که کانال خزینی در حال حاضر مسدود میباشد لذا باید شرط مرز باز را جهت بازگشایی مجدد آن تعیین نمود. در خصوص اعمال شرط مرزی میانگین دبیهای حداکثری در کانال خزینی نیز نسبت به استحصال مولفههای سرعت در ناحیه نزدیک به کانال از طریق مدلسازی سه بعدی الگوی جریان در حوضه جنوب شرق دریای کاسپی استفاده گردید (15). در تحقیق حاضر به منظور اجرای مدل در تمامی سناریوها از ضرایب مهمترین عوامل موثر بر جریان خلیج گرگان که در مدلسازیهای پیشین مورد استفاده واقع گردیده، شامل عدد مانینگ 32 جهت مقاومت بستر و ضریب لزجت گردابهای برابر 5/0 استفاده شد (9). اثر نیروی ظاهری کوریولیس علیرغم ناچیز بودن عرض جغرافیایی منطقه در نظر گرفته شد. به منظور ساخت شکل هندسی حوضه خلیج گرگان از روش بیساختار مثلثی با استفاده از رقومیسازی نقشههای آبنگاری خلیج گرگان با مقیاس 1:25000 استفاده گردید. مثلثبندی حوضه خلیج به شیوه دلاونی انجام شد. با توجه به اهداف تحقیق نسبت به ساخت دو نوع مش اقدام گردید، بدین صورت که در مش اول از 7303 گره و 13644 المان با یک مرز ورودی برای مدلسازی هندسی کل حوضه خلیج و در مش دوم نیز از 7660 گره و 14264 المان با دو مرز ورودی برای مدلسازی هندسی کل حوضه به همراه جانمایی کانال در بخش شمال شرقی خلیج استفاده شد. عمق کانال به اندازه 4 متر با توجه به تردد شناورهای حمل کالا در اسکله بندرترکمن در سالهای گذشته با حداکثر آبخور 9/2 متر در نظر گرفته شد (16). عرض کانال پیشنهادی 300 متر و طول آن 4 کیلومتر میباشد که در گذشته و تا قبل از افت سطح آب دریای کاسپی و مسدود شدن آن بر اثر رژیم رسوبگذاری در عریضترین ناحیه آن تقریباً به همین میزان بوده است.
اجرای مدل مایک21 اناسدبلیو: خلیج یک پیکره آبی کم عمق میباشد و شکست امواج در اثر برخورد ناو موج با مناطق کم عمق بستر سبب ایجاد جریان میگردد (17). در این تحقیق اثرات مولفههای تنشی تابش امواج در نظر گرفته شده است. بدین منظور از نتایج خروجی مدل موج مایک21 اناسدبلیو (MIKE 21 Near Shore Wave) به عنوان یکی از ورودیها به مدل جریان مایک21 افام استفاده گردید. معادلات به کارگرفته شده در مدل موج مایک21 به صورت زیر میباشد (18):
(4)
(5)
در معادلات فوق بیانگر اثر طیف مرتبه صفرم، بیانگر اثر طیف مرتبه اول، مولفههای سرعت گروهی موج در جهات ، سرعت انتشار در جهت، جهت انتشار موج و و عبارت چشمهای میباشند. از طرفی عبارت به صورت زیر تعریف میگردد:
(6)
در رابطه فوق بسامد مطلق و چگالی طیفی موج میباشد. سرعتهای انتشار از طریق تئوری امواج خطی به دست میآیند. در سمت چپ معادلات اصلی، اثرات انکسار و کم عمقی لحاظ گردیده است. عبارات اثرات تولید باد محلی و پخش انرژی به واسطه اصطکاک بستر و شکست امواج را در معادلات لحاظ مینمایند. مدل موج بر روی یک مش با ساختار به تعداد 230×688 مربع به ضلع 100 متر و به صورت شبه ایستا و با دوره زمانی منطبق با دوره شبیهسازی مدل هیدرودینامیکی اجرا گردید. جهت اعمال ضریب اصطکاک موج با بستر از عامل زبری نیکارادزه با مقدار ثابت 002/0 متر استفاده شد. جهت اعمال اثر شکست امواج در واپاشی انرژی موج از فرمول ارایه شده توسط باتیس و جانسون بهرهبرداری گردید (19). بدین صورت مدل موج با جهت باد غالب شرق وزان ثابت 270 درجه در شش سناریو مجزا با سرعتهای 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 و 15 متر بر ثانیه به اجرا در آمد.
اجرای مدل مایک21 افام: همانطور که اشاره گردید با توجه به هدف اصلی تحقیق، از دو مش متفاوت جهت ارزیابی الگوی جریان خلیج بعد از بازگشایی کانال خزینی به ترتیب با نامهای مش1 و مش2 استفاده گردیده است. اجرای مدل بر روی هر مش با 12 سناریو متفاوت صورت گرفت. این 12 سناریو شامل 6 حالت رفتی و 6 حالت برگشتی جریان در مرزهای ورودی با اعمال دبیهای ثابت به منظور در نظر گرفتن اثرات افت و خیز سطح آب دریای کاسپی در فصول سرد و گرم سال و از طرفی در نظر گرفتن اثرات باد غالب شرقوزان با سرعت های 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 و 15 متر بر ثانیه بر الگوی عمومی جریان خلیج میباشد (جدول 1). تنش ناشی از تابش امواج متناظر با هر سناریو به مدل اعمال گردید. جهت ارضای شرط پایداری، مدل با گامهای زمانی30 ثانیهای و به مدت 5 ساعت 50 دقیقه به اجرا در آمد. از مقادیر میانگین سالیانه بارش و تبخیر و دبی میانگین سالیانه 13رودخانه ورودی به خلیج به صورت 13 منبع چشمهای استفاده شد. لازم به ذکر است که در تمامی اجراها شرایط اولیه نوسان سطح آب و مولفههای سرعت جریان در حوضه حل معادل صفر در نظر گرفته شد و از نتایج اجرای مدل در 2 ساعت اولیه به منظور رسیدن مدل به یک حالت پایا صرف نظر گردید.
اجرای مدل بر روی مش1: هدف از اجرای مدل بر روی مش1 به دست آوردن الگوی جریان خلیج در شرایط فعلی یعنی مسدود بودن کانال خزینی میباشد. از آنجا که خلیج گرگان با شروع فصل گرما دارای دبی مثبت از سمت دریای کاسپی به درون خلیج میباشد، لذا در 6 اجرای اول (سناریوی 1 تا 6) از 6 باد غالب شرقوزان با سرعتهای مختلف ولیکن با جهت ثابت 270 درجه و با دبی ورودی آب به میزان 1000 متر مکعب بر ثانیه در تنها مرز ورودی در دهانه آشورآده-بندرترکمن به عنوان شرط مرزی باز استفاده شد. از طرفی با شروع فصل سرما و کاهش سطح آب در دریای کاسپی تودههای آب از خلیج گرگان از طریق دهانه آشورآده-بندرترکمن با میانگین مقادیر حداکثری دبی منفی 1000 متر مکعب بر ثانیه از خلیج خارج میگردند، لذا تحت چنین شرطی در 6 اجرای دوم (سناریوی 7 تا 12)، هدف مدلسازی تاثیر خروج آب از خلیج تحت 6 باد غالب شرقوزان با سرعتهای مختلف ولیکن با جهت ثابت 270 درجه مد نظر قرار گرفت (جدول 1).
جدول 1- مقادیر دبی اعمال شده منطبق با سناریوهای (1 الی 12) در مرزهای ورودی مدل مایک 21 افام به همراه وزش باد شرقوزان متناظر با آن
Table 1- Discharges Applied in Accordance with scenarios (1 to 12) in Mike 21 FM Open Boundaries Along with Easterly Wind
12 |
11 |
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
سناریو |
15 |
5/12 |
10 |
5/7 |
5 |
5/2 |
15 |
5/12 |
10 |
5/7 |
5 |
5/2 |
سرعت وزش باد |
1000- |
1000- |
1000- |
1000- |
1000- |
1000- |
1000 |
1000 |
1000 |
1000 |
1000 |
1000 |
میزان دبی در دهانه آشورآده-بندرترکمن |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
میزان دبی در کانال خزینی |
اجرای مدل بر روی مش2: اجرای مدل بر روی مش2 به منظور لحاظ نمودن اثر کانال خزینی بر الگوی عمومی جریان خلیج گرگان میباشد. تمامی عوامل استفاده شده در اجرای مدل بر روی مش1 که در آن تنها اثر مرز باز دهانه آشورآده-بندرترکمن مورد توجه قرار گرفته بود نیز در اجرای مدل بر روی مش2 مد نظر قرار گرفته است، با این تفاوت که در این مدلسازیها از سناریوی 13 تا 18 از دبی مثبت 360 متر مکعب بر ثانیه در فصل گرم سال و از سناریوی 19 تا 24 از دبی منفی 360 متر مکعب بر ثانیه در فصل سرد سال در مرز باز کانال خزینی استفاده شده است (جدول 2).
جدول 2- مقادیر دبی اعمال شده منطبق با سناریوهای (13 الی 24) در مرزهای ورودی مدل مایک 21 افام به همراه وزش باد شرقوزان متناظر با آن
Table 2- Discharges Applied in Accordance with scenarios (13 to 24) in Mike 21 FM Open Boundaries Along with Easterly Wind
24 |
23 |
22 |
21 |
20 |
19 |
18 |
17 |
16 |
15 |
14 |
13 |
سناریو |
15 |
5/12 |
10 |
5/7 |
5 |
5/2 |
15 |
5/12 |
10 |
5/7 |
5 |
5/2 |
سرعت وزش باد |
1000- |
1000- |
1000- |
1000- |
1000- |
1000- |
1000 |
1000 |
1000 |
1000 |
1000 |
1000 |
میزان دبی در دهانه آشورآده-بندرترکمن |
360- |
360- |
360- |
360- |
360- |
360- |
360 |
360 |
360 |
360 |
360 |
360 |
میزان دبی در کانال خزینی |
یافتهها
نتایج اجرای مدل تحت سناریو 1، 2 و 3 بیانگر وجود یک جریان عمومی از شرق به غرب در بخش میانی و عمیق خلیج میباشد. این جریان تحت تاثیر دبی ورودی 1000 متر مکعب بر ثانیه از دهانه خلیج قرار داشته و کمترین تاثیر را از وزش بادهای متناظر با این 3 سناریو دارد. حداکثر سرعت جریان متناظر با این سه سناریو در حوضه خلیج 06/0 متر بر ثانیه میباشد. در منتهیالیه بخش کم عمق غربی خلیج، جریانات بادرانه و موجرانه ضعیف با حداکثر سرعت 06/0 متر بر ثانیه مشاهده میگردد. این جریانات حداکثر تا بخش جنوبی جزیره اسماعیلسای ادامه یافته و پس از برخورد با جریانات شرقی-غربی ناشی از دهانه خلیج منطقه جبههای ضعیفی را به وجود میآورند (شکل1).
شکل1- تشکیل منطقه جبهه جریان متاثر از ورود آب از دهانه به خلیج و باد غالب شرقوزان با سرعت 5 متر برثانیه
Figure 1- Current Front Zone Formation Affected by the Entry of Water from the Mouth of the Bay and Prevailing Easterly Wind at a Speed of 5 Meters per Second
ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی بسیار ضعیف میباشد ولیکن دو الگوی متفاوت جریان در آن دیده میشود. در ناحیه کرانه نزدیک کانال یک جریان بسیار ضعیف غربی-شرقی به موازات ساحل با حداکثر سرعت جریان 05/0 متر بر ثانیه تحت تاثیر جریانات موجرانه شرقی مشاهده میگردد. ولیکن در ناحیه کرانه دور کانال یک جریان بسیار ضعیف شرقی-غربی به موازات ساحل با حداکثر سرعت جریان 06/0 متر بر ثانیه تحت تاثیر دبی ورودی از طریق دهانه آشورآده-بندرترکمن مشاهده میگردد. به طورکلی الگوی جریان در این سناریوها بیشتر متاثر از تنها مرز باز خلیج قرار دارد. در سناریوهای 13، 14 و 15 نیز الگوی عمومی جریان همچون سناریو 1، 2 و 3 متاثر از دبی ورودی از طریق دهانه آشورآده-بندرترکمن به صورت یک جریان کلی از شرق به غرب با حداکثر سرعت جریان 06/0 متر بر ثانیه میباشد. ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی در اثر دبی ورودی 360 متر مکعبی بر ثانیه نسبت به سناریوهای 1 ، 2 و 3 تقویت گردیده و حداکثر سرعت جریان 19/0 متر بر ثانیه در آن قابل مشاهده میباشد. جریان ورودی از کانال به داخل خلیج با جهت شمالی-جنوبی پس از طی مسافت 2 کیلومتر تحت تاثیر جریانات قویتر ایجاد شده توسط مرز ورودی در دهانه آشورآده-بندرترکمن به سمت غرب تغییر جهت میدهد. منطقه جبههای تشکیل شده در سناریوهای 1، 2 و 3 نیز بدون تغییر در این سناریوها مشاهده میگردد. مقایسه نتایج الگوی جریان تحت اجرای مدل در سناریوهای 1، 2 و 3 با 13، 14 و 15 نشان میدهد که بازگشایی کانال خزینی تاثیری بر الگوی عمومی جریان خلیج به جز در منطقهایی کوچک در مجاورت کانال نخواهد داشت. شکل2 توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان را در بخش شمال شرقی خلیج تحت تاثیر ورودی آب از دو مرز باز مدل واقع در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی و وزش باد غالب شرقوزان با سرعت ثابت 5 متر بر ثانیه نمایش میدهد.
شکل2- نمایش توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان حاصل از باد شرقوزان با سرعت 5 متر بر ثانیه در بخش شمال شرقی خلیج
Figure 2- Distribution of Velocity Current Vectors and Contours Resultant of Easterly Wind in the Northeast of the Bay at a Speed of 5 Meters per Second
نتایج اجرای مدل تحت سناریوهای 4، 5 و 6 بیانگر وجود یک جریان عمومی از شرق به غرب در بخش میانی و عمیق خلیج میباشد. این جریان نیز همانند سناریوهای 1، 2 و 3ام تحت تاثیر دبی مثبت 1000 متر مکعب بر ثانیه در دهانه قرار داشته و با دور شدن از دهانه به تدریج ضعیف میگردد. حداکثر سرعتهای بهوجود آمده تحت عوامل درگیر در این سناریوها معادل 21/0 متر بر ثانیه در نواحی کم عمق سواحل و بخش کم عمق غربی خلیج میباشد. در نیمه کم عمق غربی و در کرانههای سواحل شمال و جنوب، جریانات غربی-شرقی متاثر از بادهای غالب شرقوزان و جریانات موجرانه متناظر با این 3 سناریو وجود دارد. این جریانات در بخش غربی سواحل شهرستان گلوگاه با جریانات ورودی از طریق دهانه آشورآده-بندرترکمن برخورد کرده و منطقه جبهه جریانات را بهوجود میآورد که در مقایسه با سناریوهای 1، 2 و3 به سبب افزایش سرعت باد قویتر بوده و جبهه جریان مذکور جابهجایی قابل ملاحظهای را بهسمت شرق داشته است (شکل3).
شکل3- تشکیل منطقه جبهه جریان متاثر از ورود آب از دهانه به خلیج و باد غالب شرقوزان با سرعت 15 متر برثانیه
Figure 3- Current Front Zone Formation Affected by the Entry of Water from the Mouth of the Bay and Prevailing Easterly Wind at a Speed of 15 Meters per Second
ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی با افزایش سرعت باد در حوضه حل نسبت به سناریوهای 1، 2 و 3 تا حدی قویتر گردیده و میتوان دو الگوی متفاوت جریان را در آن به وضوح مشاهده نمود. در ناحیه کرانه نزدیک کانال یک جریان نسبتاً قوی غربی-شرقی به موازات ساحل تحت تاثیر جریانات موجرانه شرقی با حداکثر سرعت جریان 1/0 متر بر ثانیه مشاهده میگردد. ولیکن در ناحیه کرانه دور کانال یک جریان نسبتاً قوی شرقی-غربی تحت تاثیر دبی ورودی از طریق دهانه آشورآده-بندرترکمن با حداکثر سرعت جریان 12/0 متر بر ثانیه مشاهده میگردد. جریان مذکور به تدریج با حرکت به سمت جنوب قدرت بیشتری مییابد. به طورکلی الگوی جریان در این سناریوها بیشتر متاثر از اثر تنها مرز ورودی مدل یعنی دهانه آشورآده-بندرترکمن و وزش باد غالب شرقوزان میباشد. در سناریو 16، 17 و 18 نیز الگوی عمومی جریان همچون سناریوهای 4، 5 و 6 میباشد. ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی در اثر دبی ورودی 360 متر مکعب بر ثانیه نسبت به سناریوهای 4، 5 و 6ام تقویت گردیده است. بخشی از جریان ورودی از کانال به داخل خلیج با جهت شمالی-جنوبی پس از طی مسافت 5/2 کیلومتر تحت تاثیر جریانات قویتر ایجاد شده توسط مرز ورودی دهانه آشورآده-بندرترکمن با حداکثر سرعت جریان 13/0 متر بر ثانیه به سمت غرب تغییر جهت میدهد. بخش دیگری از جریان خروجی از کانال نیز به موازات کرانههای ساحلی به سمت شرق با حداکثر سرعت جریان 12/0 متر بر ثانیه حرکت مینماید. منطقه جبههای تشکیل شده در سناریوهای 4، 5 و 6 نیز بدون تغییر در سناریوهای 16، 17 و 18 مشاهده میگردد. مقایسه نتایج الگوی جریان تحت اجرای مدل در سناریوهای 4، 5 و 6 با 16، 17 و 18 نشان میدهد که بازگشایی کانال خزینی تاثیری بر الگوی عمومی جریان خلیج به جز در منطقهای کوچک در مجاورت کانال نخواهد داشت. شکل (4) توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان را در بخش شمال شرقی خلیج تحت تاثیر ورود آب از دو مرز باز مدل واقع در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی و وزش باد غالب شرقوزان با سرعت ثابت 15 متر بر ثانیه نمایش میدهد.
شکل4- نمایش توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان حاصل از باد شرقوزان با سرعت 15 متر بر ثانیه در بخش شمال شرقی خلیج
Figure 4- Distribution of Velocity Current Vectors and Contours Resultant of Easterly Wind in the Northeast of the Bay at a Speed of 15 Meters per Second
نتایج اجرای مدل تحت سناریوهای 7، 8 و 9 بیانگر وجود یک الگوی عمومی جریان از غرب به شرق در تمامی بخشهای خلیج میباشد. این جریان تحت تاثیر دبی منفی 1000 متر مکعب بر ثانیه در دهانه و وزش باد غالب قرار داشته و با نزدیک شدن به دهانه به تدریج سرعت جریان از مقادیر 02/0 به 2/0 متر بر ثانیه افزایش مییابد. ساختار جریان در ناحیه کانال
خزینی در کرانه دور و نزدیک به آن تغییرات محسوسی ندارد. به طورکلی الگوی جریان در این سناریوها متاثر از اثرات توأمان وزش باد غالب شرقوزان متناظر با سناریوها و تنها مرز ورودی یعنی دهانه آشورآده-بندرترکمن میباشد. در سناریوهای 19، 20 و 21 نیز الگوی عمومی جریان همچون سناریوهای 7، 8 و 9 میباشد، با این تفاوت که ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی در اثر دبی خروجی 360 متر مکعب بر ثانیه نسبت به سناریوهای 7، 8 و 9 تغییرات اساسی یافته است. خروج تودههای آب خلیج از طریق کانال سبب گردیده است تا بخشی از جریانات ناحیه میانی با جهت غربی-شرقی و با سرعت 1/0 متر بر ثانیه به سمت شمال تغییر جهت یابند. مقایسه نتایج الگوی جریان تحت اجرای مدل در سناریوهای 7، 8 و 9 با 19، 20 و 21 نشان میدهد که بازگشایی کانال خزینی تاثیری بر الگوی عمومی جریان خلیج به جز در منطقهای کوچک در مجاورت کانال نخواهد داشت. شکل (5) توزیع سرعت و بردار جریان خلیج را در بخش شرقی خلیج در اثر وزش باد غالب شرقوزان با سرعت ثابت 5 متر بر ثانیه و خروج آب از دو مرز باز مدل واقع در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی نمایش میدهد.
شکل5- نمایش توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان حاصل باد شرقوزان با سرعت 5 متر بر ثانیه و مرزهای باز در بخش شرقی خلیج
Figure 5- Distribution of Velocity Current Vectors and Contours Resultant of Easterly Wind at a Speed of 5 Meters per Secondand Open Boundaries in the East Part of the Bay
نتایج اجرای مدل تحت سناریوهای 10، 11 و 12 بیانگر وجود یک جریان موازی با سواحل از غرب به شرق در بخشهای کرانهای خلیج با حداکثر سرعت جریان 18/0 متر بر ثانیه و یک الگوی جریان غرب به شرق در بخشهای عمیق و میانی با حداکثر سرعت جریان 05/0 متر بر ثانیه میباشد. این جریانات عمدتاً تحت تاثیر بادهای غالب شرقوزان قرار داشته و با نزدیک شدن به دهانه سرعت جریان به تدریج تا 2/0 متر بر ثانیه افزایش مییابد. بخشهای کرانهای و غربی خلیج به دلیل عمق کم و تشکیل جریانات موجرانه در آن ها، در مقایسه با بخشهای میانی خلیج از سرعتهای جریان بیش از 2/0 متر بر ثانیه برخوردار میباشند. ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی عرض بیشتری را به خود اختصاص داده و در کرانه دور و نزدیک به آن جهت جریان بدون تغییرات قابل توجهی از غرب به شرق میباشد. در سناریوهای 22، 23 و 24 نیز الگوی عمومی جریان خلیج با سناریوهای 10، 11 و 12 مشابهت دارد. با این تفاوت که ساختار جریان در ناحیه کانال خزینی در اثر دبی خروجی 360 متر مکعب بر ثانیه نسبت به سناریوهای 10، 11 و 12 تغییرات اساسی یافته است. خروج تودههای آب خلیج از طریق
کانال سبب گردیده است تا بخشهایی از جریانات کرانه دور سواحل شمالی با جهت غربی-شرقی و با حداکثر سرعت جریان 23/0 متر بر ثانیه به سمت شمال تغییر جهت یابند. مقایسه نتایج الگوی جریان تحت اجرای مدل در سناریوهای 10، 11 و 12 با 22، 23 و 24 نشان میدهد که بازگشایی کانال خزینی تاثیری بر الگوی عمومی جریان خلیج به جز در منطقهای کوچک در مجاورت کانال نخواهد داشت. شکل (6) توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان را در بخش شرقی خلیج در اثر وزش باد غالب شرق وزان با سرعت ثابت 15 متر بر ثانیه و خروج آب را از دو مرز باز مدل واقع در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی نمایش میدهد.
شکل6- نمایش توزیع بردارها و کانتورهای سرعت جریان حاصل باد شرقوزان با سرعت 15 متر بر ثانیه و مرزهای باز در بخش شرقی خلیج
Figure 6- Distribution of Velocity Current Vectors and Contours Resultant of Easterly Wind at a Speed of 15 Meters per Secondand Open Boundaries in the East Part of the Bay
بحث و نتیجهگیری
نتایج مدل دو بعدی مایک21 افام در خلیج گرگان بر روی دو مش بیساختار به منظور بررسی اثرات بازگشایی کانال خزینی بر الگوی عمومی جریان خلیج تحت 24 سناریوی مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بود که الگوی جریان در خلیج گرگان عمدتاً در ایام آرام جوی تحت تاثیر نوسان سطح آب و یا دبی ورودی و خروجی دهانه آشورآده-بندرترکمن قرار دارد و بازگشایی کانال خزینی هیچ تاثیری بر الگوی عمومی گردش جریان خلیج نداشته و تنها در بخشهای بسیار نزدیک به کانال سبب تغییر الگوی جریان محلی به صورت شمالی- جنوبی میگردد. در ایام آرام جوی و زمانی که سرعت باد غالب شرقوزان کمتر از 5 متر بر ثانیه میباشد، الگوی عمومی جریان در فصل گرما متاثر از دبی ورودی به صورت شرقی-غربی با میانگین سرعت 05/0 متر بر ثانیه و در فصل سرما متاثر از دبی خروجی به صورت غربی-شرقی با میانگین سرعت 06/0 متر بر ثانیه میباشد. با شروع فصل گرما و در حالت ورود آب به خلیج یک منطقه جبههای جریان در نیمه غربی خلیج متاثر از وزش باد غالب شرقوزان تولید میگردد. این منطقه جبههای با افزایش سرعت باد به سمت غرب حرکت کرده و نواحی بیشتری را تحت تاثیر خود قرار میدهد. با افزایش سرعت باد الگوی عمومی جریان متاثر از باد غالب شرقوزان و جریانات موجرانه، در حالت ورود دبی آب به خلیج دچار تغییراتی میگردد. در این حالت با افزایش سرعت باد جریانات کرانهای به موازات نواحی ساحلی شمال و جنوب از سمت غرب به شرق و در ناحیه کم عمق غربی تماماً جریانات غربی-شرقی با حداکثر سرعت 25/0 متر بر ثانیه تشکیل میگردد. در بخش عمیق خلیج جریانات عمدتاً جهت شرقی-غربی دارند. اثر ورود دبی آب به خلیج از
طریق کانال خزینی نیز تاثیری بر روی الگوی عمومی جریان نداشته و در حالات طوفانی، جریان تنها در بخشهای بسیار نزدیک کانال دچار تغییرات محلی میگردد. در حالت خروج دبی آب از طریق دهانه آشورآده-بندرترکمن الگوی عمومی جریان متاثر از افزایش سرعت باد غالب شرقوزان و جریانات موجرانه تماماً از غرب به شرق میباشد. در نواحی عمیق و مرکزی خلیج جریانات با سرعت کمتر از 05/0 متر بر ثانیه از سمت غرب به شرق در حرکت میباشند. اثر خروج دبی آب از خلیج به کانال خزینی نیز تاثیری بر روی الگوی عمومی جریان نداشته و در حالات طوفانی، جریان تنها در بخشهای بسیار نزدیک کانال دچار تغییرات محلی میگردد.
به طورکلی نتایج تحقیق بیان میدارد که بازگشایی کانال خزینی از طریق لایروبی کانالی به عرض 300 متر، عمق 4 متر و طول 4 کیلومتر نمیتواند هیچ تاثیری بر روی الگوی عمومی جریان خلیج داشته باشد. ولیکن بازگشایی کانال مطمئناً میتواند بر روی میزان تجدیدپذیری، خودپالایی و زمان اقامت آب در خلیج گرگان و در نتیجه افزایش بقاء آن موثر واقع گردد. لذا پیشنهاد میگردد تا در مطالعات آتی صحت این موضوع از طریق مدلسازیهای بعدی مورد تحقیق واقع گردد.
تشکر و قدردانی
مقاله حاضر مستخرج از طرح تحقیقاتی به شماره 74-283-89 و با حمایت مالی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان میباشد و بدینوسیله از زحمات تمامی دستاندرکاران اجرای طرح تشکر و قدردانی میگردد.
منابع
1- رحیمیپورانارکی. ح، 1381، بررسی هیدرودینامیک جریان و پیش بینی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در خلیج گرگان، گزارش طرح تحقیقاتی، شرکت جهاد تحقیقات آب و انرژی، 85 صفحه.
2- Wichaimekphat, W., Supharatid, S., Tingsanchali, T. 2006. A study of bang khun thien coastal erosion and protection. Vietnam-Japan Estuary Workshop. Hanoi. Vietnam. Pp: 134-139.
3- Saengsupavanich, C. 2011. Impact of a Proposed Pier on Tidal Currents: Koa Kood Island, Thailand. World Academy of Science. Journal of Engineering and Technology. 81: 103-106.
4- Huntley, D.A. and Davidson, A.D. 2002. Modeling Water Surface Topography at a Complex Inlet System Teingmouth UK. Journal of Coastal Res. 36: 675-685.
5- Babu, M.T., Vethamony, P., Desa, E. 2005. Modeling Tide-driven Currents and residual eddies in the Gulf of Kacheh and their seasonal variability.A marine environmental planning perspective. Ecol Model Journal. 18: 4. 299- 312.
6- توفیقی. م. ع، زین الدینی. م و گلشنی. ع. ا، 1385، شبیهسازی دوبعدی هیدرودینامیک دریاچه ارومیه برای تعیین الگوی جریان، نشریه مهندسی دریا، شماره 47، صص 11 -13.
7- اسماعیلی. م، 1388، شبیهسازی جریانهای کرانهای با استفاده از مدل عددی مایک21، مجلة فیزیک زمین و فضا، دوره 35، شماره2، صص 139-156.
8- کرمیخانیکی. ع، گودرزی. م، دهقانی. م و موسوی. س.ف، 1385، کاربرد نرمافزار MIKE 21 در روندیابی جریان رودخانه جزر و مدی زهره، مجله آب و فاضلاب، شماره 60، صص 89-96.
9- شربتی. س، ایمانپور. م.ر، گرگین. س و حسینی. س.س، 1389، فاز اول مطالعات شبیهسازی کوتاه مدت جریانات دریایی در خلیج گرگان، گزارش طرح پژوهشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 41 صفحه.
10- شربتی. س و حسینی. س.س، 1391، شبیهسازی دو بعدی الگوی جریان خلیج گرگان در خلال یک دوره یکساله، گزارش طرح پژوهشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 29 صفحه.
11- Manual of MIKE 21 FLOW MODEL FM. 2007. Coastal Hydraulic and Oceanography Hydrodynamic Module. Danish Hydraulic Institute (DHI Software). 72 p.
12- Sharbaty, S. 2012 (a). 3-D Simulation flow pattern in the Gorgan Bay in during summer. International Journal of Engineering Research and Applications (IJERA). 2:3. 700-707.
13- Wu, J. 1994. The sea surface is aerodynamically rough even under light winds. Journal of boundary layer metheorology. 69: 149-158.
14- محمدخانی. ح، 1391، تهیه و اجرای آبزیپروری خلیج گرگان. گزارش طرح پژوهشی. مرکز تحقیقات ذخائر آبزیان آبهای داخلی گرگان، 1391، فصل دوم، بخش هیدرولوژی،314 صفحه.
15- شربتی. س، حسینی. س.س و تقی زاده. و، 1391، مدل سازی سه بعدی جریانهای بادرانه در حوضه جنوب شرق دریای کاسپی، گزارش طرح تحقیقاتی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 51 صفحه.
16- مهندسین مشاور سکو، 1386، مطالعات تکمیلی بندرترکمن، 68 صفحه.
17- Sharbaty, S. 2012 (b). Simulation of wind-driven waves in the Gorgan Bay. Canadian Journal on Computing in Mathematics, Natural Sciences, Engineering and Medicine. 3:2. 40-44.
18- Manual of MIKE 21 NSW. 2007. Near shore Spectral Wind-Wave Module. Danish Hydraulic Institute (DHI Software). 76 p.
19- Battjes, J.a., and Janssen, J.P.F.M. 1978. Energy loss and set-up due to breaking of random waves. Proc. 16th Int. Conf. on Coastal Eng. Hamburg. pp: 569-587.
1*- (مسوول مکاتبات): مربی گروه تولید و بهرهبرداری آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
2- دانشیار گروه تکثر و پرورش آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
1- Lecturere, Department of Fisheries, Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan University, Gorgan, Iran.* ( Corresponding Author)
2- Associate Proffesor, Department of Fisheries, Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan University, Gorgan, Iran.
1- رحیمیپورانارکی. ح، 1381، بررسی هیدرودینامیک جریان و پیش بینی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در خلیج گرگان، گزارش طرح تحقیقاتی، شرکت جهاد تحقیقات آب و انرژی، 85 صفحه.
2- Wichaimekphat, W., Supharatid, S., Tingsanchali, T. 2006. A study of bang khun thien coastal erosion and protection. Vietnam-Japan Estuary Workshop. Hanoi. Vietnam. Pp: 134-139.
3- Saengsupavanich, C. 2011. Impact of a Proposed Pier on Tidal Currents: Koa Kood Island, Thailand. World Academy of Science. Journal of Engineering and Technology. 81: 103-106.
4- Huntley, D.A. and Davidson, A.D. 2002. Modeling Water Surface Topography at a Complex Inlet System Teingmouth UK. Journal of Coastal Res. 36: 675-685.
5- Babu, M.T., Vethamony, P., Desa, E. 2005. Modeling Tide-driven Currents and residual eddies in the Gulf of Kacheh and their seasonal variability.A marine environmental planning perspective. Ecol Model Journal. 18: 4. 299- 312.
6- توفیقی. م. ع، زین الدینی. م و گلشنی. ع. ا، 1385، شبیهسازی دوبعدی هیدرودینامیک دریاچه ارومیه برای تعیین الگوی جریان، نشریه مهندسی دریا، شماره 47، صص 11 -13.
7- اسماعیلی. م، 1388، شبیهسازی جریانهای کرانهای با استفاده از مدل عددی مایک21، مجلة فیزیک زمین و فضا، دوره 35، شماره2، صص 139-156.
8- کرمیخانیکی. ع، گودرزی. م، دهقانی. م و موسوی. س.ف، 1385، کاربرد نرمافزار MIKE 21 در روندیابی جریان رودخانه جزر و مدی زهره، مجله آب و فاضلاب، شماره 60، صص 89-96.
9- شربتی. س، ایمانپور. م.ر، گرگین. س و حسینی. س.س، 1389، فاز اول مطالعات شبیهسازی کوتاه مدت جریانات دریایی در خلیج گرگان، گزارش طرح پژوهشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 41 صفحه.
10- شربتی. س و حسینی. س.س، 1391، شبیهسازی دو بعدی الگوی جریان خلیج گرگان در خلال یک دوره یکساله، گزارش طرح پژوهشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 29 صفحه.
11- Manual of MIKE 21 FLOW MODEL FM. 2007. Coastal Hydraulic and Oceanography Hydrodynamic Module. Danish Hydraulic Institute (DHI Software). 72 p.
12- Sharbaty, S. 2012 (a). 3-D Simulation flow pattern in the Gorgan Bay in during summer. International Journal of Engineering Research and Applications (IJERA). 2:3. 700-707.
13- Wu, J. 1994. The sea surface is aerodynamically rough even under light winds. Journal of boundary layer metheorology. 69: 149-158.
14- محمدخانی. ح، 1391، تهیه و اجرای آبزیپروری خلیج گرگان. گزارش طرح پژوهشی. مرکز تحقیقات ذخائر آبزیان آبهای داخلی گرگان، 1391، فصل دوم، بخش هیدرولوژی،314 صفحه.
15- شربتی. س، حسینی. س.س و تقی زاده. و، 1391، مدل سازی سه بعدی جریانهای بادرانه در حوضه جنوب شرق دریای کاسپی، گزارش طرح تحقیقاتی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 51 صفحه.
16- مهندسین مشاور سکو، 1386، مطالعات تکمیلی بندرترکمن، 68 صفحه.
17- Sharbaty, S. 2012 (b). Simulation of wind-driven waves in the Gorgan Bay. Canadian Journal on Computing in Mathematics, Natural Sciences, Engineering and Medicine. 3:2. 40-44.
18- Manual of MIKE 21 NSW. 2007. Near shore Spectral Wind-Wave Module. Danish Hydraulic Institute (DHI Software). 76 p.
19- Battjes, J.a., and Janssen, J.P.F.M. 1978. Energy loss and set-up due to breaking of random waves. Proc. 16th Int. Conf. on Coastal Eng. Hamburg. pp: 569-587.