نقش تحلیل ساختار فضایی سیمای سرزمین در ارزیابی اثرات زیست محیطی(EIA) (مطالعه ی موردی: تالاب بین المللی میانکاله)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 استادیارگروه محیط زیست دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران.

3 کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران.

10.22034/jest.2018.22301.3135

چکیده

زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌المللی میانکاله و هم‌چنین بررسی کارایی سنجه‌های سیمای سرزمین برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی است.
روش بررسی: بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8 سنجنده‌های ETM+ و OLI مربوط به سال‌های 1380 و 1395 تهیه گردید. سپس با انجام پردازش و پیش‌پردازش‌های لازم نقشه کاربری اراضی تهیه شد و نقشه‌های رستی وارد نرم‌افزار FRAGSTATS 4.2 گردید و تجزیه و تحلیل از الگوهای سیمای سرزمین در قالب رویکرد چشم‌انداز محیط‌زیستی با استفاده از معیارهای فضایی انجام گرفت.
یافته‌ها: با توجه به نتایج می‌توان بیان داشت که پهنه‌ آبی تالاب (که مهم‌ترین بخش تالاب) و متعاقباً اراضی مرطوب تالابی سطح وسیعی دارند و حالت ریزدانه و لکه‌ی به خود نگرفته است، اما در طی زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتی از پهنه‌ خود گشته است. کاربری پوشش گیاهی و اراضی انسان‌ساخت نیز با ایجاد لکه‌های جدید و دو تکه شدن اختلالی را در محیط طبیعی ایجاد کرده‌اند. کاربری کشاورزی هم حالت لکه‌ای نداشته و افزایش مساحت آن بصورت لکه‌های بزرگ بوده است.
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بیان شده مدیریت صحیحی در محیط تالاب به اجرا در نمی‌آید. زیرا که مدیریت حاضر تالاب میانکاله یک مدیریت سخت‌افزاری و قدیمی است، هم‌چنین به علت قرار گرفتن این تالاب در دو استان، مدیریتی یکپارچه ندارد و برنامه-ی مدیریتی، پراکنده و چندگانه می‌باشد. در نتیجه با ایجاد طرح مدیریتی یکپارچه و منسجم می‌توان تا حدودی بر مشکلات این تالاب فایق آمد. مطالعه حاضر به‌خوبی نشان داد که سنجه‌های سیمای سرزمین ابزاری مناسب برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در کم‌ترین زمان به‌شمار می‌آیند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 24 بهمن 1396

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار