تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک سطحی و زیرسطحی ‏

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه محیط‌زیست دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه ملایر

2 استادیار گروه محیط زیست ،دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست ،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 استادیار گروه منابع طبیعی-محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/jest.2018.22585.3165

چکیده

زمینه و هدف‎:‎‏به دلیل کمبود آب شیرین برای آبیاری، فاضلاب به عنوان یک مکمل مهم و منبع آب جایگزین در دهه‌های اخیر در ‏آبیاری زمین‌های کشاورزی های استفاده شده است. آبیاری‎ ‎مزارع با فاضلاب سبب آلودگی فلزات سنگین در خاک، محصولات ‏کشاورزی و آب‌های زیرزمینی می شود، در نتیجه تهدیدی برای سلامت انسان و امنیت غذایی است. هـدف از انجـام ایـن پژوهش ‏بررسی اثر آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده شهری بر تجمع سرب، کادمیوم مس و روی در خاک سطحی و زیرسطحی و ویژگی های ‏خاک سطحی بود.‏
روش بررسی:در تحقیق حاضر به منظور برداشت نمونه‌های خاک سطحی (0-20 سانتی‌متر) و زیر سطحی (20-40 سانتی‌متر) از ‏اراضی کشاورزی جنوب شهر بروجرد، 13 مزرعه آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده شهری و 7 مزرعه آبیاری شده با آب چاه که بافت ‏خاک مشابهی داشتند انتخاب شدند. نمونه‌های خاک برای اندازه‌گیری سرب، کادمیوم، مس ، روی،pH ‎، ‏EC‏ و مواد آلی خاک طبق ‏روش‌های استاندارد آنالیز شدند.‏
یافته ها‎:‎‏نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین غلظت همه فلزات سنگین در خاک سطحی (بجز مس) و زیرسطحی آبیاری شده با ‏فاضلاب تصفیه نشده شهری در مقایسه با خاک آبیاری شده با آب چاه بیشتر بود. روند تغییرات عمقی فلزات در خاک آبیاری شده به ‏این شکل بود: 1-با فاضلاب شهری: سرب و مس خاک زیرسطحی>خاک سطحی ؛ کادمیوم و روی خاک سطحی>خاک زیرسطحی و 2-‏با آب چاه: سرب و مس خاک سطحی>خاک زیرسطحی ؛ کادمیوم و روی خاک زیرسطحی > خاک سطحی.‏
بحث و نتیجه گیری‎:‎‏به نظر می رسد بافت سبک خاک سبب انتقال این فلزات به لایه‌های پایین خاک شده است. به طور کلی، غلظت ‏سرب، مس و روی پایین‌تر از استاندار ‏FAO/WHO‏ و کادمیوم بالاتر از آن بود. بنابراین، به منظور حصول اطمینان از ایمنی غذایی و ‏استفاده از فاضلاب برای آبیاری، نظارت مستمر و کنترل آلودگی مورد نیاز است‎.‎‏

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1397

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار