بررسی میزان اثربخشی آموزش‌های محیط زیستی به کارکنان بخش فناوری اطلاعات موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژی‌های نو و فناوری‌های سازگار با محیط‌زیست

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهنوزدهم، شماره سه، پاییز 96

بررسی میزان اثربخشی آموزش­های محیط زیستی به کارکنان بخش فناوری اطلاعات موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژی‌های نو و فناوری‌های سازگار با محیط‌زیست

مریم قدس گلشن[1]

سید علی جوزی[2]

sajozi@yahoo.com

چکیده

زمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی ارزیابی واکنش، یادگیری و رفتاری فراگیران از دوره آموزش و توانمند سازی کارکنانIT موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژی­های نو و فناوری­های سازگار با محیط زیست، در سال 1393 اجرا گردید. دیتا سنترهای سبز مرکزی برای ذخیره‌سازی، مدیریت و انتشار داده‌ها هستند که در زیرساخت‌های آن­ها بالاترین کارآمدی به منظور به حداقل رسیدن هدر رفت انرژی و دستیابی به بیشترین بازدهی با کمترین تاثیرات محیط زیستی طراحی می­شوند.

روش بررسی: براساس رابطه کوکران 40 نفر از جامعه آماری 45 نفری انتخاب شدند. با توجه به انتخاب الگوی آموزشی کرک پاتریک، پرسش­نامه‌های ارزیابی در رتبه واکنشی و رفتاری در پایان دوره در اختیار فراگیران قرار گرفت. جهت بررسی رتبه یادگیری، پرسش­نامه سوالات یادگیری پیش از برگزاری دوره و هم چنین در انتهای دوره مجدداً در اختیار فراگیران قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و تایید فرضیه‌ها از آمار توصیفی میانگین و فراوانی و آمار استنباطی (آزمون‌های K-S، Tوابسته و Tتک­نمونه‌ای) در نرم‌‌افزار SPSS استفاده شد.

یافته­ها: براساس نتایج آزمون‌ها، فراگیران از مدرس، محتوا، امکانات و زمان‌بندی رضایت داشته‌ و آموزش و توانمندسازی در سطوح واکنشی، یادگیری و رفتاری منجر به افزایش دانش و یادگیری آن­ها نیز شده است.

بحث و نتیجه­گیری: پس از برگزاری دوره‌، رتبه مهارت‌های شغلی،  نظم و دقت در انجام وظایف، روحیه همکاری، رضایت شغلی، رفع مشکلات شغلی و  به کارگیری آموخته‌ها در زمینه شغلی فراگیران افزایش یافته و از بعد رفتاری نیز نتایج مطلوبی برای بهبود طراحی دیتا سنتر سبز در پی داشته است.

واژه های کلیدی:آموزش محیط زیست، اثربخشی، روش کرک پاتریک، دیتا سنتر سبز، موسسه اعتباری ثامن.

Evaluation of the effectiveness of environmental education to IT department of Samen Credit Institue to design green data center to develop using renewable energy and environmentally friendly technologies

Maryam Ghods Golshan [3]

Seyed Ali Jozi[4]*

sajozi@yahoo.com

Abstract

Background and Objective: This study was implemented in 1393, aimed to evaluate reaction, learning and behavior of learners from training course and empowerment SAMEN Credit Institu IT staff to design green data center with the aim of developing the use of renewable energy and environmentally friendly technologies.

Green data centers are the building for storage, management and dissemination of data, which have the highest efficiency in infrastructure design to minimize wasted resources of electricity and to achieve maximum efficiency with minimal environmental impact.

Method: By the Cochran formula, 40 persons among the 45 of SAMEN Credit Institute and Samen Ertebat ASR IT experts had been considered (2014).

Given the choice Kirkpatrick model, at the end of the training course, evaluation questionnaires designed in behaving and reactive level had been given to learners. Due to checking the learning level, learning questionnaires had been given to learners before and after the course. In order to analyze the data and confirm the research hypotheses, descriptive statistics (mean and frequency) and inferential statistics (KS, T-dependent and T one sample tests) were analyzed by SPSS software.

Findings:Given the results of these tests, learners from teacher, contents, features and timing of course were satisfied and the education and empowerment of employees in the reaction, learning behavior has also led to increased knowledge and learning.

Discussion and Conclusion: After the training, skills, thoroughness in completing tasks, work morale, job satisfaction, resolve work problems and use of learning increased and this course from a behavioral perspective lead to the desired results for improve the design of green data center.

Key words:Environment Training, Effectiveness, Kirkpatrick, Green Data Center, SAMEN Credit Institu

مقدمه

برای اجرای رهیافت حفاظت اصولی از محیط زیست، تلاش موثر و هماهنگ در عرصه­های مختلف از جمله آموزش، اطلاع­رسانی، توانمندسازی و ... ضروری و حیاتی است. با توجه به اهمیت انسان به عنوان هدف توسعه از یک سو و محیط زیست به عنوان بستر فعالیت انسانی از سوی دیگر، موضوع داشتن حق محیط زیستی سالم برای نسل فعلی و آینده موضوعیت یافته و از این رو نقش آموزش به عنوان یکی از اصلی­­ترین ابزارها در تحقق توسعه انسانی مورد توجه قرار گرفته است تا از این طریق انسان­ها به عنوان محورهای توسعه بتوانند ضمن کسب توانمندی­های جدید به ایفای نقشی فعال و تاثیرگذار در توسعه بپردازند(1).

با توسعه زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌‌افزاری، بهره‌برداری از سامانه‌های مبتنی بر خدمات اینترنتی به ویژه سرویس­های بانکداری الکترونیکی توسعه یافته است. هر مشتری تنها با چند کلیک ساده و از طریق مجموعه­ مختلفی از سرویس­های بانکی امکان دسترسی به حجم بسیار بالایی از داده‌ها و اطلاعات را داشته و می­تواند تبادلات بانکی همچون خرید از سایت­های اینترنتی، انتقال وجه بین حساب­های خود و دیگران یا دریافت صورت‌حساب‌ تراکنش‌های حساب بانکی را به صورت بر خط و از طریق همراه بانک یا اینترنت بانک انجام دهد یا از طریق درگاه­های تجهیزات خودپرداز، کیوسک، پایانه‌های فروشگاهی و ... اقدام به انجام تراکنش یا دسترسی به اطلاعات و گزارشات مالی نماید. ارایه خدمات برخط و سرویس‌دهی بی­وقفه به کاربران از درگاه­های مختلف به عنوان یکی از اهداف اصلی بانک‌ها و موسسات مالی محسوب می­شود. تسهیل در دسترسی‌ به داده‌های مالی و همچنین ایجاد تسهیلات لازم برای امکان­ پذیر شدن تراکنش­های بی­وقفه از سوی مشتریان به صورت 24 ساعته در 7 روز هفته در تمام ایام سال نیاز به طراحی و بهره‌برداری از دیتا سنترها را برای بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری ضروری می­کند. با توجه به نگه­داری انبوهی از تجهیزات مختلف ارتباطی، امنیتی، ذخیره‌سازی، سرویس‌دهنده‌ و پردازش کننده اطلاعات در دیتا سنترها، این مراکز به عنوان یکی از نقاط مهم مصرف کننده‌ انرژی برق محسوب می‌شوند، و از آنجا که انرژی برق پس از مصرف در این تجهیزات به انرژی گرمایی تبدیل می­شود، باید زیرساخت‌های سرمایشی متناظری نیز برای کاهش دما و ایجاد محیط عملیاتی برای آن ها لحاظ شود، لذا از آن جا که این تجهیزات نیز نیازمند مصرف مجدد انرژی برق هستند، نحوه طراحی زیرساخت‌های فیزیکی در بخش­های مکانیکال سرمایشی و الکتریکال نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

در بسیاری از دیتا سنترها حجم زیادی از انرژی در نتیجه عدم ارایه طراحی مناسب یا در نتیجه رفتارها و کاربردهای اسراف کارانه تلف شده و به هدر می‌رود. نتایج بررسی و آنالیز ارایه شده در تحقیقات یکی از شرکت­های مشاوره‌ای[5] در خصوص وضعیت مصرف انرژی در دیتا سنترها نشان دهنده این ادعا است که به طور متوسط تنها 6% تا 12% از کل نیروی برق مصرفی در سرورها صرف انجام محاسبات پردازشی می‌شود و مابقی آن تنها صرف آماده به کار نگه داشتن سرور‌ها و آمادگی در مواقع بروز جریان سریع و غیر عادی سرویس می‌­گردد (2) که این امر در نتیجه عدم به کار گیری روش­هایی است که در طی سال­های گذشته، طراحی مدیریت مصرف انرژی در دیتا سنترها مبتنی بر آن انجام شده است.

بیانچینی[6] (2012) در دانشگاه Rutgers[7] به بررسی رشد مصرف منابع تولید انرژی سبز خورشیدی و بادی در مراکز داده پرداخته است. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از توسعه و رشد علاقه­مندی به مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر یا منابع سبز انرژی هم­چون باد و خورشید است(3).

لاکشمی[8] (2012) در تز دکترای خود در دانشگاه کورنل، به بررسی مدیریت انرژی برق در مراکز داده پرداخته است. نتایج تحقیقات ایشان نشان داد که میزان مصرف انرژی برق در توسعه مراکز داده باید به عنوان یکی از گلوگاه‌های مهم در نظر گرفته شده و چالش‌های پیش رو در شناسایی علل ناکارآمدی مصرف انرژی در دیتا سنتر مد نظر قرار گیرد(4).

افزایش و انفجار داده‌ها اتفاقی است که به مصرف بیش از حد انرژی برق منجر شده و در صورت عدم توجه به طراحی، پیاده‌سازی و راهبری صحیح زیرساخت‌های مرتبط با آن در دیتا سنترها، این صنعت برخلاف تصاویر درخشان و جذاب خود، به عنوان یکی از مصرف‌کننده‌های نامناسب انرژی و آلوده‌کننده محیط زیست محسوب شده و در تضاد دوستی با آن نقش ایفا خواهد کرد. اگر چه در نگاه اول IT به عنوان یکی از مشکلات محیط زیست به نظر می­رسد، اما می‌تواند به عنوان راه حل اساسی نیز باشد. سوال مهم آن است که آیا دسترسی به شبکه و سرعت آن ارزش انرژی‌های مصرف شده در دیتا سنترها را دارد؟ آیا در جریان توسعه فناوری‌ها و عرضه سرویس‌های مورد نیاز روزمره عموم مردم، امکان عدم توسعه هم­زمان با تکنولوژی و حذف این سرویس‌ها وجود دارد؟ نقش موضوعات تکنیکی در نحوه طراحی که می‌تواند منجر به جلوگیری از هدر رفت انرژی در دیتا سنترها شود، چیست؟ جایگاه آموزش در طراحی زیرساخت‌های دیتا سنتر چیست؟

هر سال سرعت پردازنده‌ها و تراشه‌های سرورها افزایش می‌یابد، تجهیزات ذخیره‌سازی، حجیم‌تر و ارزانتر می‌شوند، اما میزان فزاینده تولید داده همواره جلوتر از رشد سرعت پردازنده‌ها و حجم تجهیزات ذخیره‌سازی است. جیاوجین[9] (2012) مقاله تحقیقاتی خود در دانشگاه تیانجین[10] را با هدف ساخت مراکز داده اینترنتی سبز مبتنی بر فناوری‌هایی برای کاهش انتشار کربن انجام داده است. نتایج تحقیقات وی حاکی از آن است که رشد شبکه‌های الکترونیکی اطلاعات ناشی از پیشرفت‌های سریع نرم‌افزارهای کاربردی، فناوری­های اطلاعات و ارتباطات، تاثیر مستقیمی در توسعه مراکز داده داشته و این افزایش ظرفیت منجر به انتشار بیشتر دی اکسید کربن ناشی از افزایش مصرف  انرژی در محیط زیست می­گردد (5).

پیچیدگی یک تراکنش ساده بانکی برای بسیاری از کاربران یک راز است. اما حتی درخواست انتقال وجه در یک خودپرداز یا اینترنت بانک، می‌تواند سفری چند صد یا چند هزار کیلومتری از مسیرهای مختلف اینترنتی و تجهیزات مخابراتی در چندین دیتا سنتر باشد و قبل از این که نتیجه و پاسخ این درخواست به سمت شما بازگردد، باید مسافتی بسیار طولانی را طی کند. با توجه به پویایی و تنوع داده‌ها در صنعت پر مصرف IT و عدم امکان توقف توسعه و ارایه سرویس­های جدید، سازمان‌های دارای مراکز داده برای بهره­مندی از مزایای کاهش میزان مصرف انرژی، باید برنامه­ریزی لازم را انجام دهند. تاثیرگذاری در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با انجام سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک در کارآمدسازی نحوه مصرف انرژی تجهیزات در دیتا سنترها و به­کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر در تامین برق مورد نیاز آنها امکان‌پذیر است. دیتا سنترهای سبز با بازدهی بالای انرژی می‌توانند در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای کمک کنند که این امر نیز به نوبه خود به کاهش گرم شدن کره زمین کمک خواهد کرد. هر چند گستره خطر گرم شدن کره زمین به دلیل عوامل مختلفی در جریان است، اما طراحی و پیاده‌سازی دیتا سنترهای سبز بیان­گر فرصتی قابل تامل در کاهش این گونه عوامل مخرب محیط زیست است. بر این اساس دیتا سنتر سبز به عنوان مرکزی برای ذخیره‌سازی، مدیریت و انتشار داده‌ها شناخته می‌شود که در طراحی زیرساخت‌های فیزیکی آن­ها هم­چون تجهیزات برق، UPSها، ژنراتورها، سیستم‌های سرمایشی و مکانیکال، و ... و نیز در طراحی زیرساخت‌های سیستمی آن­ها هم­چون طراحی زیرساخت‌های سخت‌افزاری سرورها، ‌تجهیزات شبکه، تجهیزات منابع ذخیره‌سازی و ‌... بالاترین کارآمدی به منظور به حداقل رسیدن هدر رفت منابع انرژی برق و دستیابی به بیشترین بازدهی انرژی و کمترین تاثیرات محیط زیستی در نظر گرفته شده ‌است. در این تحقیق سعی شده است آموزش‌های لازم برای طراحی دیتا سنتر به شکلی ارایه شود که در نهایت، امکان دستیابی به بازدهی بالای انرژی مصرفی در تجهیزات سیستمی در مقابل انرژی مصرفی مورد نیاز در تجهیزات زیرساختی فیزیکی میسر شده و با کاهش میزان پارامتر PUE شرایط برای عملیاتی شدن یک دیتا سنتر سبز فراهم شود.

مواد و روش‌ها 

موسسه ثامن با در اختیار داشتن بیش از 600 شعبه و 7 میلیون مشتری به عنوان یکی از موسسات مالی فعال در عرصه خدمات بانکی، فعالیت‌های خود را از تیر 1376 آغاز کرده است (www.samen.ir). این موسسه با مدیریت و هدایت سپرده‌گذاری­­های مردم در حساب­های قرض‌الحسنه، حواله‌ای، سپرده‌های کوتاه و بلند مدت، نسبت به سرمایه‌گذاری در صنعت، خدمات، کشاورزی، بازرگانی، تولیدی پرداخته و از این رو برای تامین سرویس‌ها و خدمات بانکی الکترونیکی نیاز به در اختیار داشتن دیتا سنترهای مجهز دارد. بر اساس مستندات ISO این موسسه، روش اجرایی مشخصی برای برگزاری دوره‌های آموزشی و با هدف تشریح نحوه برگزاری هر چه موثرتر این دوره­ها تدوین شده است، به نحوی که آموزش ارایه شده در نهایت منجر به ارتقاء دانش، توانایی و قابلیت‌های کارکنان در انجام فعالیت‌های روزمره گردد. این رویه شامل انجام نیاز سنجی، تصویب لزوم برگزاری دوره‌های آموزشی، سنجش اثر بخشی دوره‌های آموزشی برگزار شده و تحلیل داده‌هایی است که از فعالیت­های آموزشی حاصل می‌شود. ضمن تعیین جامعه آماری و روش نمونه­گیری و محاسبه حجم نمونه، مطالعات کتابخانه­ای مرتبط انجام گردید. پرسش­نامه­های مختلفی در 3 رتبه تهیه و با در نظر گرفتن اهمیت روایی و پایایی آن­ها، نسبت به اصلاح آن­ها اقدام و پس از تدوین مستندات فنی، دوره­های آموزشی برگزار شد. در نهایت با در نظر گرفتن نتایج حاصل از جمع­بندی داده­ها با هدف بررسی وضعیت ظاهری جامعه آماری نسبت به تجزیه و تحلیل توصیفی و نیز تجزیه و تحلیل استنباطی داده­ها اقدام گردید. در این راستا و به منظور توصیف داده‌ها از شاخص‌هایی چون فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، مد و ... برای بررسی و تعیین وضعیت مواردی هم­چون وضعیت سنی، وضعیت تحصیلات، وضعیت سابقه خدمتی، وضعیت پست سازمانی، وضعیت جنسیتی استفاده گردید. ارزیابی پاسخ سوالات فراگیران در بخش­های واکنش و رفتار مدل کرک پاتریک مبتنی بر طیف لیکرت پنج گزینه‌ای و در بخش سنجش اثربخشی یادگیری پیش و پس آزمون نیز مبتنی بر طیف لیکرت چهار گزینه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت.

به منظور تعیین وضعیت آمار استنباطی در جهت محاسبه میزان اثربخشی در این پژوهش، از آزمون‌های تعیین چولگی، کشیدگی، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون T تک نمونه‌ای و آزمون T وابسته برای پی بردن به معنی دار بودن یا نبودن تفاوت بین آن استفاده شده است.

به منظور بررسی تطابق توزیع نرمال داده‌ها در رتبه واکنشی، یادگیری و رفتاری از آزمون کولموگروف– اسمیرنف (K-S) استفاده گردید. هم­چنین به منظور تعیین میزان اثربخشی دوره‌های آموزشی در رتبه واکنش و رفتاری فراگیران از آزمون T تک نمونه‌ای و برای بررسی اثربخشی رتبه یادگیری از آزمون T وابسته استفاده شده است. با توجه به آن که آزمون‌های فوق‌ با فرض نرمال بودن داده‌ها صورت می‌گیرد، قبل از انجام این آزمون‌ها نیز وضعیت نرمال بودن از طریق تعیین چولگی و کشیدگی مورد بررسی قرار گرفت.

به طور خلاصه مراحل اجرای کار در این تحقیق در شکل (1) نشان داده شده است،

شکل 1- شماتیکی از مراحل اجرای روش تحقیق

 Figure 1. Schematics of implamentation research methodology steps

جامعه آماری

با در نظر گرفتن وظایف نظارتی معاونت IT موسسه و وظایف طراحی، پیاده‌سازی و پشتیبانی شرکت ثامن ارتباط عصر، در مجموع 45 نفر از کارکنان که در قالب کارگروه دیتا سنتر فعالیت می‌کنند، در آموزش و توانمندسازی حضور داشته و به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. در نهایت با در نظر گرفتن روش نمونه­گیری تصادفی ساده و با به­کارگیری رابطه کوکران(6)، پس از محاسبه واریانس و با احتساب ضریب اطمینان 90 و خطای 3%،40 نفر از افراد آموزش دیده در خصوص دیتا سنتر سبز به عنوان نمونه جامعه آماری انتخاب شدند.

واریانس=s ، خطای مطالعه بر حسب%=d  ، ضریب اطمینان=t

مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

در این تحقیق و به منظور جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز در مورد الگوهای مورد ارزیابی در دوره‌های آموزشی و هم چنین به منظور جمع‌آوری اطلاعات لازم در خصوص موضوعات مرتبط با انجام طراحی دیتا سنتر سبز و موضوعات محیط زیستی و نیز بررسی وضعیت استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر در دیتا سنتر، از مطالعات کتابخانه‌ای شامل کتاب‌ها، مجلات و نشریات علمی، مقالات، سخنرانی‌های انجام شده در سمینارها، اخبار، آمار و نمودارها، تصاویر، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، مطالعات علمی انتشار یافته و مقالات ثبت شده در سایت‌ها و پایگاه‌های معتبر اینترنتی استفاده گردید. با توجه به جدید بودن موضوع تحقیق و محدودیت منابع چاپی در این زمینه، به منظور بررسی مقالات علمی معتبر و دسترسی به پایان‌نامه‌های اینترنتی، موتورهای جستجوی اینترنتی به عنوان مرجع اصلی مطالعات کتابخانه‌ای انتخاب شدند.

الگوی آموزشی کرک پاتریک

در این تحقیق از الگوی کرک پاتریک، به عنوان یک الگوی متداول در ارزیابی اثربخشی برنامه‌‌های آموزشی استفاده شده است. به منظور جمع‌آوری اطلاعات لازم برای پاسخ­گویی به سوالات پژوهش و تعیین میزان اثر بخشی و دستیابی به نتایج مورد انتظار، پرسش‌نامه‌های واکنشی، رفتاری و میزان یادگیری تدوین گردید و داده‌های جمع‌آوری شده در نهایت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که نتایج حاصل از آموزش و توانمندسازی جامعه آماری در ادامه به تفصیل خواهد آمد.

واکنش میزان عکس‌العملی است که فراگیران به کلیه عوامل موثر در اجرای یک دوره آموزش از خود نشان می‌دهند. هدف از تنظیم پرسش­نامه در این رتبه بررسی میزان رضایت‌مندی و واکنش مثبت فراگیران نسبت به کیفیت دوره آموزشی برگزار شده است. ارزشیابی واکنش‌ها می‌تواند بازخورد فوری برای عملکرد مدرس دوره و برنامه آموزشی فراهم سازد(7). این ارزشیابی که از آن تحت عنوان ارزشیابی رتبه اول نام برده می‌شود، عمدتاً با استفاده از پیمایش به دنبال آن است تا نظرات کارآموزان را در خصوص کیفیت دوره آموزشی به تصویر کشیده و در عین حال پیشنهادات آن­ها را برای بهبود دوره ذیربط مشخص نماید (9). در واقع این پیمایش‌ها به دنبال دریافت نظرات فراگیران در خصوص رضایت آن­ها از مدرس، برنامه‌ و تکالیف درسی، محل‌ برگزاری دوره، مواد و تجهیزات آموزشی، نحوه پذیرایی، ارزش و عمق محتوای مطالب دوره‌های آموزشی هستند (10). این پرسش­نامه در قالب طیف لیکرت با مقیاس 5 درجه‌ای و در 3 بخش مشخصات مدرس دوره (8 سوال)، وضعیت محتوای آموزشی (7 سوال) و امکانات و زمان‌بندی دوره (6 سوال) طراحی شده است که بلافاصله بعد از اتمام دوره به فراگیران ارایه گردید.

 یادگیری عبارت است از تعیین میزان فراگیری، مهارت­ها، روش­ها و حقایقی که طی دوره آموزشی به فراگیران آموخته شده و برای آنان روشن شده است. یادگیری زمانی رخ می‌دهد که تغییری در دانش یا مهارت یا نگرش فراگیران ایجاد شده باشد. رفتارهای پیچیده انسانی از طریق یادگیری حاصل می‌شود(11). برای انجام ارزیابی در این رتبه در دوره آموزشی از روش پیش‌آزمون و پس آزمون استفاده گردید. در واقع هدف رتبه دوم تعیین میزان کسب دانش، مهارت و نگرش است و به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که آن چه را تدریس شده، افراد تا چه درجه­ای یاد گرفته‌اند؟ کدام یادگیری در نتیجه برنامه آموزشی رخ داده است؟ دانش، نگرش یا مهارت‌های فراگیران چگونه ارتقا یافته است؟ (8).

منظور از رفتار، چگونگی و میزان تغییرات است که در رفتار فراگیران در اثر شرکت در دوره آموزشی حاصل شده که آن را می‌توان با ادامه ارزیابی در محیط واقعی کار روشن ساخت. در ارزیابی رتبه رفتار، میزان تغییرات رفتاری دوره و تاثیر آن ‌در رفتار کاری فراگیران با بررسی نظرات مدیران که رفتار فراگیر را در محیط کار زیر نظر دارند، مورد ارزیابی قرار می­گیرد. اگر مدیران بخواهند رفتار فرد را توجیه، پیش بینی یا کنترل نمایند باید بدانند آن­ها چگونه آن رفتار را یاد گرفته­اند. ضعف بزرگی که در بسیاری از نظام­های مدیریت عملکرد وجود دارد این است که مدیران و سرپرستان به قدر کافی به آموزش کارکنان­ اهمیت نمی‌دهند و در نهایت بازخورد لازم را دریافت نمی‌کنند (12).

نحوه ارزیابی در رتبه سوم نسبت به سطوح قبلی چالش برانگیز و حساس‌تر است. به منظور سنجش میزان این تغییرات، پرسش­نامه‌ای در قالب طیف لیکرت و با مقیاس 5 درجه‌ای و در 6 موضوع مهارت‌های شغلی (6­سوال)، نظم و دقت در انجام وظایف مهارت‌های شغلی (4­سوال)، روحیه همکاری (3­سوال)، رضایت شغلی (1سوال)، رفع مشکلات شغلی(3سوال) و به­کارگیری آموخته‌ها در زمینه شغلی (6 سوال) طراحی گردید.

 تغییرات حاصل شده در سازمان از آن جهت حایز اهمیت است که توجیهات لازم را برای ادامه سرمایه‌گذاری سازمان­ها در امر آموزش فراهم می‌نماید(13). نتایج شرکت در دوره، خارج از وجود فراگیر و در محیط کار او جستجو می‌شود. این مفهوم را می‌توان در قالب شاخص‌هایی مانند کاهش هزینه‌ها، افزایش کیفیت و کمیت تولید، تعالی اخلاقی، رفع کمبودهای کمی یا کیفی، کاهش حوادث کار و تغییر و جابه‌جایی کارمندان تعریف کرد. این عوامل در محل کار اندازه‌گیری می‌شود. اندازه‌گیری رتبه چهارم مشکل است و در آن شواهدی از نتایج از قبیل افزایش دانش و نحوه انجام طراحی زیرساخت‌های دیتا سنتر سبز و به­کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر بررسی می‌شود. در چارچوب ارایه شده در شکل (2)‌ سطوح مورد بررسی هر یک از سطوح الگوی کرک پاتریک که در این پژوهش نیز مد نظر قرار گرفته، مشخص شده است.

شکل 2- شمایی از چهارچوب نظری تحقیق

Figure 2. Schematics of theoretical framework research

روایی و پایایی پرسش­نامه

برای به دست آوردن روایی آزمون در این تحقیق از راهنمایی و نظرات استاد راهنما و هم چنین چند تن از صاحب‌نظران و متخصصان استفاده شد و اشکالات و اصلاحات اعلام شده از سوی ایشان اعمال گردید و با توجه به جمع‌بندی و تایید ایشان، این امر بیان­گر روایی قابل قبول محتوای سوالات و آزمون‌های این تحقیق بود. این­که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه میزان منجر به کسب نتایج مشابه شود، اهمیت بالایی دارد که به عنوان پایایی شناخته می­شود. در این تحقیق از روش آلفای کرونباخ[11] برای محاسبه ضریب پایایی استفاده شده است. از آن­جا که پس از جمع‌بندی نتایج حاصل از محاسبه آن در نرم‌افزار SPSS مشخص شد ضریب اعتبار محاسبه شده برای هر یک از متغیرها بیش از 70% است، اعتبار و ثبات تحقیقی مورد نیاز پرسش­نامه‌های مورد استفاده تایید گردید. این میزان در مورد پرسش­نامه واکنشی فراگیران 86%، در مورد  پرسش­نامه رفتاری فراگیران 93%، در مورد پرسش­نامه‌ یادگیری پیش آزمون فراگیران 87% و در مورد پرسش­نامه یادگیری پس آزمون فراگیران نیز 96% به دست آمد که در مجموع نشان دهنده پایایی مناسب سوالات پرسش­نامه‌ها بود.

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها

برای اخذ تصمیم‌گیری و نتیجه‌گیری باید اطلاعات و داده‌های به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. تجزیه و تحلیل درست اطلاعات مستلزم به­کارگیری دقیق روش‌های آماری اعم از توصیفی و استنباطی است تا از این طریق یافته‌ها و نتایج تحقیق برای دیگران معنی‌د‌ار و قابل قبول باشد. با توجه به این­که روش مطالعه حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی و هم چنین مقیاس‌های مورد استفاده در ارزیابی متغیرهای ‌تحقیق از نوع رتبه‌ای و فاصله‌ای بود، داده‌های گردآوری شده از پرسش­نامه‌ها با کمک نسخه 21 نرم‌افزار SPSS در دو رتبه توصیفی (وضعیت سنی، تحصیلات، سابقه، پست سازمانی و جنسیتی) و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

نتایج و یافته‌ها

1-      نتایج حاصل از بررسی وضعیت ظاهری جامعه آماری با  رهیافت آمار توصیفی

الف) وضعیت سنی: سن افراد پاسخ­گو از جمله متغیرهایی است که عموماً بر تجربه، قدرت و توان فکری و امکانات، میزان دانش، معلومات، توانایی‌ها، استقلال و آزادی انتخاب موثر است. وضعیت سنی فراگیران در جدول (1) ارایه شده است:

جدول 1- وضعیت سنی فراگیران

Table 1. Age status learners

بیشترین فراوانی سن مربوط به طبقه 30 تا 40 سال با 20 مورد (50 درصد) و کمترین فراوانی مربوط به طبقه 50 تا 60 سال با 1 مورد (5/2 درصد) بود. حداقل سن فراگیران 26 و حداکثر 59 سال برآورد شد. دامنه یا اختلاف بین بیشترین و کمترین سن فراگیران 33 و میانگین سنی مجموع فراگیران نیز در حدود 33 سال بود. بیشترین تعداد پاسخ ­گویان (نما یا مد) دارای 28 سال با فراوانی 6 نفر از مجموع 40 نفر بوده‌اند. بر اساس این بررسی بیشترین مخاطبین آموزش دیتا سنتر سبز افراد جوان بوده و لذا برنامه‌های طرح باید در جهت نیاز آن­ها اجرا گردد.

ب) وضعیت تحصیلات فراگیران: میزان تحصیلات فراگیران عامل موثری در میزان یادگیری دوره و اثر بخشی آن­ها محسوب می‌شود و از این رو به منظور اجرای دوره‌ای موفق، مطالب آموزشی باید مطابق تحصیلات و رتبه سواد فراگیران ارایه گردد تا علاوه بر اثربخشی، موجب تشویق آن­ها به خودآموزی و یادگیری کیفی‌تر مطالب شود. یافته‌های بررسی وضعیت تحصیلی فراگیران در جدول 2 ارایه شده است:

جدول 2- وضعیت تحصیلات فراگیران

Table 2. Educational status of learners

بر اساس یافته‌های مندرج در جدول (2)، بیشترین فراوانی تحصیلات فراگیران با 21 مورد (5/52 درصد) مربوط به طبقه تحصیلاتی لیسانس و کمترین فراوانی مربوط به طبقه دکترا با 1 مورد (5/2 درصد) بوده است.

ج) وضعیت سابقه خدمت فراگیران: میزان سابقه خدمتی فراگیران در این طرح از عوامل بسیار مهمی محسوب می‌شود که دارای اثرات مثبت بر عملکرد فراگیران بوده و میزان اثربخشی در دوره­های آموزشی دارد. وضعیت میزان سابقه فراگیران در جدول زیر ارایه گردیده است:

جدول 3- وضعیت سابقه خدمتی فراگیران

Table 3. Years experience status of learners

با بررسی نمونه‌های مورد مطالعه در این تحقیق و با در نظر گرفتن اطلاعات سابقه خدمتی، میانگین بیشترین فراوانی سابقه خدمتی مربوط به طبقه سابقه خدمتی 1 تا 5 سال با 20 مورد (50درصد) و کمترین فراوانی مربوط به طبقه سابقه خدمتی بالاتر از 15 سال با 1 مورد (5/2 درصد) می­باشد. حداقل میزان سابقه خدمتی فراگیران 2 سال و حداکثر سابقه خدمتی 39 سال می‌باشد و دامنه سابقه خدمتی 37 سال است. اختلاف بین بیشترین و کمترین میزان سابقه خدمتی فراگیران 37 سال و میانگین سابقه خدمتی مجموع فراگیران نیز در حدود 7 سال می‌باشد. بیشترین سابقه خدمتی پاسخ­ گویان (نما یا مد) مربوط به سابقه خدمتی 4 سال با فراوانی 11 نفر از مجموع 40 نفر بوده‌ است.

 د) وضعیت پست سازمانی فراگیران: اطلاعات وضعیت پست سازمانی فراگیران در جدول زیر ارایه شده است:

جدول 4- وضعیت پست سازمانی فراگیران

Table 4. Organizational chart status of learners

به منظور بررسی بهتر کاهش یا افزایش در میزان هر کاربری در دو دوره، در جدول (7) این تغییرات به تفکیک برای هر کاربری آورده شده است. همان­طور که در جدول (7) مشخص است، در دوره اول بیش­ترین تغییرات رخ داده مربوط به کاربری مرتع است که 50% تغییرات را شامل می شود که 34/659 هکتار کاهش داشته است. در مقابل مساحت کاربری­های کشاورزی دیم، کشت آبی و باغ و بایر افزایش داشته­اند. در دوره دوم، بیش­ترین تغییرات (70/49%) را کشاورزی دیم شامل می شود که 20/1580 هکتار افزایش داشته، اما در مقابل سایر کاربری­ها کاهش یافته است. به منظور بررسی دقیق تر تغییرات هریک از کاربری­ها، میزان تغییرات خالص هر طبقه با توجه به نقش دیگر کاربری­ها، به تفکیک در جدول (8) آورده شده است.

جدول 7- میزان تغییرات هر یک از کاربری­ها در دو دوره (1377-1366) و (1393-1377) بر حسب هکتار و درصد

Table 7- The amounts of  land use changes during two periods of 1987-1998 and 1998-2014 (hectare and percentage)

بالاترین درصد فراوانی پست‌های سازمانی آموزش­پذیران، مربوط به رتبه کارشناس با میزان 5/52% با فراوانی 21 مورد و کمترین درصد مربوط به رتبه کارشناس ارشد با میزان 5/17% با فراوانی 7 مورد ثبت شده است.

ه) بررسی وضعیت جنسیتی فراگیران: یافته‌های وضعیت جنسیتی فراگیران به شرح جدول 5 ارایه شده است. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده، فراوانی جنسیتی مردان 33 نفر به میزان 5/82% و فراوانی زنان 7 نفر به میزان 5/17% می‌باشند.

جدول 5- وضعیت سابقه جنسیتی فراگیران

Table 5 - Gender history status of learners

1-      سنجش اثر بخشی رتبه واکنشی، یادگیری و رفتاری فراگیران با رهیافت آمار توصیفی

جهت محاسبه عددی اثربخشی واکنشی و رفتاری، از نتایج نظرات فراگیران بر اساس سوالات پرسش­نامه‌ طیف لیکرت پنج گزینه‌ای و برای سنجش اثر بخشی یادگیری از پیش آزمون و پس آزمون چهارگزینه‌ای استفاده شده است.

الف) سنجش میزان اثربخشی واکنشی دوره‌های آموزشی

با توجه به این­که تمام فراگیران نسبت به ارایه پاسخ‌‌ به سوالات واکنشی اقدام نمودند، در جدول (6)، درصد رتبه ­بندی پاسخ­ها مبتنی بر طیف لیکرت درج شده است:

جدول 6- درصد رتبه بندی سوالات واکنشی فراگیران

Table 6. Rating percentage of questions reaction of learners

ب) سنجش میزان اثربخشی یادگیری دوره‌های آموزشی بر اساس پیش آزمون و پس آزمون: برای ارزیابی میزان یادگیری در ابتدا آزمونی حاوی 27 سوال 4 گزینه‌ای از مباحث مختلف دیتا سنتر سبز اعم از حوزه‌های محیط زیستی، زیرساختی، مجازی‌سازی، انرژی‌های تجدیدپذیر، برق، سیستم‌های سرمایش و ... طراحی گردید که قبل از شروع دوره به صورت پیش‌آزمون در اختیار فراگیران قرار گرفت و بعد از اتمام دوره نیز مجدداً به صورت پس آزمون تکرار شد و نتایج از طریق مقایسه میانگین‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به طولانی بودن شرح سوالات، در ادامه صرفاً شماره آن­ها و نتایج پاسخ­های پیش آزمون و پس آزمون در قالب جدول مقایسه­ای ذکر شده است:

جدول 7- مقایسه و سنجش میزان اثر بخشی یادگیری دوره­های آموزشی پیش آزمون و پس آزمون

Table 7 - compare of learning pre-test and post-test questions of learners

ج) سنجش اثر بخشی رتبه رفتاری دوره‌ آموزشی: وضعیت فراوانی و درصد رتبه ‌بندی فراگیران که از جمع­بندی نظرات مدیران مستقیم آن­ها که رفتار ایشان را در محیط عملی کار زیر نظر داشته­اند استخراج شده است. این فراوانی در جدول (8) و به شرح زیر می‌باشد:

جدول 8- فراوانی و درصد رتبه بندی رفتاری فراگیران

Table 8. Frequency of learning of behaviour learners

3) نتایج حاصل از بررسی وضعیت آمار استنباطی

الف) بررسی چولگی و کشیدگی داده‌ها: با توجه به توزیع داده‌های در اختیار مربوط به سطوح واکنشی، یادگیری و رفتاری، وضعیت توزیع نرمال داده‌ها و نیز با توجه به آن که مقدار چولگی برای متغیرهای واکنشی برابر با 039/0، یادگیری پیش­آزمون برابر با 146/0، در پس آزمون برابر با 336/0و در رفتاری برابر با 589/0 بوده و با توجه به آن که این مقادیر در بازه (2,2-) قرار دارد، این متغیرها از لحاظ کجی نرمال بوده و توزیع آن­ها متقارن است. مقدار کشیدگی نیز به ترتیب، 782/0- ، 102/0- ، 052/0- و 690/0 بوده و چون این مقادیر در بازه (2,2-) قرار دارند، توزیع داده‌ها نیز از کشیدگی نرمال برخوردار است. پس از بررسی عادی یا نرمال بودن توزیع داده‌ها از طریق چولگی و کشیدگی، به منظور بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است

ب) بررسی داده‌های واکنشی فراگیران در آزمون کولموگروف- اسمیرنوف: با توجه به توزیع داده‌های در اختیار مربوط به رتبه واکنشی، یادگیری و رفتاری، وضعیت توزیع نرمال داده‌ها در جدول (9) ارایه شده است:

جدول 9- نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف سوالات واکنشی

Table 9. Kolmogorov-Smirnov test result of reaction questions

با در نظر گرفتن معیار تصمیم (P-Value) که برابر با 938/0 است، دلیلی بر رد فرضیه توزیع نرمال داده­ها وجود ندارد.

ج) بررسی داده‌های یادگیری، پیش آزمون فراگیران در آزمون کولموگروف- اسمیرنوف: برای بررسی وضعیت نرمال بودن توزیع داده‌های مربوط به پاسخ سوالات یادگیری پیش‌آزمون داده‌ها در آزمون K-S مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن در جدول (10) ارایه شده است:

جدول 10- نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف سوالات پیش‌آزمون

Table 10 . Kolmogorov-Smirnov test result of pre-test questions

با در نظر گرفتن معیار تصمیم (P-Value) که برابر با 205/0 است، دلیلی بر رد این فرضیه که داده‌ها دارای توزیع نرمال هستند وجود ندارد.

د) بررسی داده‌های یادگیری پس آزمون فراگیران در آزمون کولموگروف-اسمیرنوف

جدول 11- نتایج آزمون کولموگروف - اسمیرنوف سوالات پس‌آزمون

Table 11. Kolmogorov-Smirnov test result of post tets questions

با در نظر گرفتن معیار تصمیم (P-Value) که برابر با 213/0 است، دلیلی بر رد فرضیه توزیع نرمال داده­ها وجود ندارد.

ه) بررسی داده‌های رفتاری فراگیران در آزمون کولموگروف- اسمیرنوف: برای بررسی وضعیت نرمال بودن، توزیع داده‌های سوالات رفتاری در آزمون کولموگروف-اسمیرونوف مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن در جدول (12) ارایه شده است:

جدول 12- نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف سوالات رفتاری

Table 12. Kolmogorov-Smirnov test result of action questions

با در نظر گرفتن معیار تصمیم (P-Value) که برابر با 303/0 است، دلیلی بر رد فرضیه توزیع نرمال داده­ها وجود ندارد.

و) بررسی تاثیر دوره آموزشی بر واکنش فراگیران از طریق آزمون T تک نمونه‌ای: برای انجام آزمون T تک نمونه‌ای در جهت امکان‌پذیر شدن تعیین رتبه رضایت­مندی واکنشی فراگیران از دوره آموزشی، مقدار Test Value با در نظر گرفتن رتبه امتیاز متوسط (3) و هم چنین تعداد40 نمونه آماری موجود، عدد 120 در نظر گرفته شده است. اطلاعات مربوط به میانگین نمرات اخذ شده (286/159)، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پاسخ سوالات واکنشی فراگیران در جدول(13) ارایه شده است.

جدول 13- آمار تک نمونه‌ای میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین نمرات رتبه واکنشی فراگیران

Table 13. Statistics One sample mean, standard deviation, average standard deviation grade score of reaction learners

نتایج حاصل از مطالعه در جدول (14) حاکی از آن است که با 95% اطمینان می‌توان بیان داشت دوره آموزشی بر واکنش فراگیران مؤثر است، چرا که میزان معناداری به­ دست آمده از آزمون T (000/0) می‌باشد که از 05/0 کمتر بوده و نشان دهنده اثربخشی دوره در حیطه واکنش است.

جدول 14- آمار تک نمونه‌ای میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین نمرات رتبه واکنشی فراگیران

Table 14 - Statistics One sample mean, standard deviation, average standard deviation grade score of reaction learners

ز) بررسی تاثیر دوره آموزشی بر واکنش فراگیران از طریق آزمون T تک نمونه‌ای: در جدول(15) میانگین و انحراف معیار و هم چنین انحراف معیار از میانگین در دو آزمون پیش‌آزمون و پس­آزمون در رتبه یادگیری فراگیران مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 15- میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پیش آزمون و

پس آزمون رتبه یادگیری طراحی زیرساخت سیستمی

Table 15. Statistics One sample mean, standard deviation,

average standard deviation post and pre-test learning grade of system infrastructure design

با توجه به مجموع اطلاعات جمع‌آوری شده از نتایج حاصل از سوالات پرسش­نامه‌های آزمون یادگیری کاربرد فناوری‌های سازگار با محیط­زیست در طراحی زیرساخت­های سیستمی دیتا سنترهای سبز، میانگین نمرات پس آزمون 54/33 و در پیش آزمون 54/20 بوده که برای تعیین معناداری تفاوت بین دو میانگین از آزمون T وابسته استفاده شده است. نتایج حاصل از این آزمون در جدول (16) ارایه شده است.

جدول 16- نتایج حاصل از آزمون T وابسته یادگیری طراحی زیرساخت سیستمی

Table 16. The results of T-dependent test learning design of system infrastructure

با ملاحظه رتبه معنی داری (000/0) در جدول (15) مشخص می‌گردد که تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات پیش و پس آزمون وجود دارد. در واقع با توجه به دو میانگین پیش و پس آزمون می‌توان نتیجه گرفت که آموزش و توانمندسازی و آشنایی کارکنان با فناوری‌های سازگار با محیط زیست منجر به توانمندسازی آن­ها در انجام طراحی کارآمد زیرساخت‌های سیستمی دیتا سنتر سبز و کاهش مصرف انرژی خواهد شد.

ح) بررسی آزمون T وابسته برای پیش و پس آزمون در رتبه یادگیری کاربرد فناوری‌های سازگار با محیط زیست در طراحی زیرساخت فیزیکی: در جدول(17) میانگین و انحراف معیار و انحراف معیار از میانگین دو آزمون پیش‌ و پس آزمون رتبه یادگیری فراگیران مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 17- میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پیش و پس آزمون رتبه یادگیری طراحی زیرساخت فیزیکی

Table 17 . Statistics One sample mean, standard deviation, average standard deviation post and pre-test learning grade of physical infrastructure design

با توجه به مجموع اطلاعات جمع‌آوری شده از نتایج حاصل از سوالات پرسش­نامه‌های آزمون یادگیری کاربرد فناوری‌های سازگار با محیط­زیست در طراحی زیرساخت فیزیکی دیتا سنترهای سبز، میانگین نمرات پس آزمون 33 و در پیش آزمون 29/20 بوده که برای تعیین معناداری تفاوت بین دو میانگین از آزمون T وابسته استفاده شده است. نتایج حاصل از این آزمون در جدول (18) ارایه شده است.

جدول 18- نتایج حاصل از آزمون T وابسته یادگیری طراحی زیرساخت فیزیکی

Table 18. The results of T-dependent test learning design of physical infrastructure

با توجه به رتبه معنی داری (000/0) در جدول (19)، تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات پیش و پس آزمون وجود داشته و می‌توان نتیجه گرفت که آموزش و توان­مندسازی و آشنایی کارکنان با فناوری‌های سازگار با محیط زیست منجر به توان­مندسازی آن­ها در انجام طراحی کارآمد زیرساخت‌های فیزیکی دیتا سنتر سبز و کاهش مصرف انرژی خواهد شد.

ط) بررسی آزمون T وابسته برای پیش­ و پس­آزمون رتبه یادگیری کاربرد فناوری‌های سازگار با محیط زیست در طراحی زیرساخت فیزیکی: در جدول(19) میانگین و انحراف معیار و انحراف معیار از میانگین دو آزمون پیش‌ و پس­آزمون رتبه یادگیری فراگیران مورد بررسی قرار گرفته است:

جدول 19- میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پیش و پس آزمون رتبه یادگیری کاربرد انرژی‌های نو و تجدیدپذیر

Table 19. Statistics One sample mean, standard deviation, average standard deviation post and pre-test learning grade use of renewable energies

با توجه به مجموع اطلاعات حاصل از نتایج سوالات پرسش­نامه‌های آزمون، میانگین نمرات پس آزمون 33/31 و در پیش آزمون 66/20 بوده که برای تعیین معناداری تفاوت بین دو میانگین از آزمون T وابسته استفاده شد. نتایج این آزمون در جدول(20) ارایه شده است.

جدول 20- میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پیش و پس آزمون  رتبه یادگیری کاربرد انرژی‌های نو و تجدیدپذیر

Table 20. Statistics One sample mean, standard deviation, average standard deviation post and pre-test learning grade use of renewable energies

با توجه به رتبه معنی داری (001/0) در جدول (22)، تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات پیش و پس آزمون یادگیری وجود دارد. لذا با توجه به دو میانگین می‌توان نتیجه گرفت که آموزش و آشنایی با انرژی‌های تجدیدپذیر منجر به توان­مندسازی کارکنان در انجام طراحی کارآمد زیرساخت‌های دیتا سنتر و جایگزینی منابع تولید انرژی خواهد شد.

ی) بررسی آزمون T وابسته برای پیش و پس آزمون در رتبه یادگیری کاربرد فناوری‌های سازگار با محیط زیست در طراحی زیرساخت فیزیکی: در جدول(21) میانگین و انحراف معیار و انحراف معیار از میانگین در دو آزمون پیش و پس آزمون در رتبه یادگیری فراگیران مورد بررسی قرار گرفته است. مبتنی بر این نتایج نمرات میانگین طراحی دیتا سنتر سبز از 44/20 در پیش آزمون به 33 در پس آزمون افزایش پیدا کرده است.

جدول 21- میانگین، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پیش آزمون و پس آزمون یادگیری

Table 21- Statistics One sample mean, standard deviation, average standard deviation post and pre-test learning grade use of environmentally friendly technologies in physical infrustructure

در جدول (22) اطلاعات آزمون T وابسته برای مقایسه میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در نظر گرفته شده است.

جدول 22- آزمون T وابسته میانگین پیش آزمون و پس آزمون یادگیری

Table 22. T – Test Dependent, the mean of learning post and pre-test

با توجه حاصل از آزمون  Tو میانگین نمرات پیش‌ و پس آزمون کسب شده از سوی فراگیران و هم­چنین میزان معنی داری به­دست آمده در جدول (26) (sig=0/000) و مقایسه آن با میزان خطای مجاز 05/0، با اطمینان 95 % فرض صفر رد می‌شود. به عبارت دیگر برگزاری دوره‌ آموزشی منجر به افزایش دانش و یادگیری فراگیران شده است.

ک) بررسی آزمون T تک نمونه‌ای برای تعیین وضعیت رتبه رفتاری فراگیران از دوره‌ آموزشی طراحی دیتا سنتر سبز: برای انجام آزمون T تک نمونه‌ای در جهت امکان‌پذیر شدن تعیین رتبه اثربخشی رفتاری فراگیران از دوره طراحی دیتا سنتر سبز، مقدار Test Value با در نظر گرفتن رتبه امتیاز متوسط (3) و هم چنین تعداد 40 نمونه آماری موجود، عدد 120 در نظر گرفته شده است. اطلاعات مربوط به میانگین نمرات اخذ شده (087/163)، انحراف معیار و انحراف معیار میانگین پاسخ سوالات رفتاری مدیران در جدول (23) ارایه شده است:

جدول 23- آمار تک نمونه‌ای نمرات رتبه رفتاری فراگیران

Table 23.One-Sample Static grades rate of behavioral of learners

با توجه به نتایج مطالعه جدول (23) ، با 95% اطمینان می‌توان بیان داشت دوره طراحی دیتا سنتر سبز بر رفتار فراگیران مؤثر است، چرا که میزان معناداری به­دست آمده از آزمون T (0/000) می‌باشد که از 05/0 کمتر بوده و نشان دهنده اثربخشی دوره در حیطه رفتاری است.

 نتایج به­دست آمده از آزمون  Tو میزان معنی داری حاصل در جدول (24) (sig=0/000) حاکی از آن است که پس از برگزاری دوره‌ آموزش آشنایی کارکنان با فناوری‌های سازگار محیط زیست و انرژی‌های تجدید پذیر در طراحی دیتا سنتر سبز، رتبه مهارت‌های شغلی، نظم و دقت در انجام وظایف، روحیه همکاری، رضایت شغلی، رفع مشکلات شغلی و به­کارگیری آموخته‌ها در زمینه شغلی فراگیران افزایش یافته است و این دوره‌ها از بعد رفتاری نتایج مطلوبی را برای بهبود طراحی دیتا سنتر سبز در موسسه در پی داشته است.

جدول 24- آزمون T تک نمونه‌ای نمرات رتبه رفتاری فراگیران

Table24. One Sample T-Test grades rate of behavioral learners

بحث و نتیجه­گیری

سوال اول: واکنش شرکت کنندگان در برنامه آموزشی در خصوص مباحث مطروحه دیتا سنتر سبز چگونه بوده است؟

با توجه به نتایج تحقیق مبنی بر بررسی چگونگی واکنش شرکت­کنندگان در برنامه آموزشی، نتایج حاصل از آزمون T و میزان معنی داری به دست آمده (sig=0/000)، حاکی از آن است که فراگیران حاضر در دوره‌ آموزشی از مدرس دوره، محتوا، امکانات و زمان‌بندی دوره رضایت داشته‌اند. برای بررسی توزیع نرمال داده‌ها نیز از آزمون K-S استفاده شد که با در نظر گرفتن مقدار 938/0 برای P-Value این فرضیه نیز به اثبات رسید.

سوال دوم: آیا برگزاری دوره‌ آموزشی باعث یادگیری استفاده از انرژی‌های نو، تجدید پذیر و فناوری‌های سازگار با محیط زیست در زیرساخت دیتا سنتر شده است؟

با توجه به نتایج تحقیق مبنی بر بررسی نقش برگزاری دوره‌ آموزشی در یادگیری کارکنان، به عنوان یکی از عوامل تعیین شده توسط الگوی کرک پاتریک، نتایج حاصل از آزمون T و میزان معنی‌دار (sig=0/000) به­دست آمده در نتایج پیش‌آزمون‌‌ و پس‌آزمون انجام شده حاکی از آن است که برگزاری دوره‌ آموزشی فوق منجر به افزایش دانش و یادگیری آن­ها شده است. برای بررسی توزیع نرمال داده‌ها نیز از آزمون K-S استفاده شد که با در نظر گرفتن مقدار 205/0 برای P-Value در پیش آزمون و مقدار 213/0 برای پس آزمون این فرضیه نیز به اثبات رسید.

سوال سوم: تغییرات رفتاری کارکنان بخش IT در خصوص مسایل مربوط به دیتا سنتر سبز پس از برگزاری دوره آموزشی چگونه بوده است؟

با توجه به بررسی تغییرات رفتاری آموزش­پذیران از سوی مدیران پس از برگزاری دوره‌ آموزشی، به عنوان یکی از عوامل تعیین شده توسط الگوی کرک پاتریک، نتایج حاصل از آزمون T و میزان معنی‌دار (sig=0/000) به­دست آمده در نتایج آزمون حاکی از آن است که پس از برگزاری دوره‌ آموزشی، رتبه مهارت‌های شغلی،  نظم و دقت در انجام وظایف، روحیه همکاری، رضایت شغلی، رفع مشکلات شغلی و  به­کارگیری آموخته‌ها در زمینه شغلی فراگیران افزایش یافته است و این دوره‌ها از بعد رفتاری نتایج مطلوبی را برای بهبود طراحی دیتا سنتر سبز در پی داشته است. برای بررسی توزیع نرمال داده‌ها نیز از آزمون K-S استفاده شد که با در نظر گرفتن مقدار 303/0 برای P-Value این فرضیه نیز به اثبات رسید.

پیشنهادات تحقیق

پیشنهادات کاربردی قابل ارایه بر اساس نتایج حاصل از تحقیق به شرح زیر می­باشد:

• تعریف و تعیین وظایف و مسوولیت‌های افراد در حوزه کنترل مصرف انرژی و تعیین کمیته بررسی فناوری‌های سازگار با محیط زیست به منظور ارزیابی تجهیزات IT و زیرساختی مورد درخواست از سوی واحدهای مختلف سازمان قبل از انجام خرید
• تدوین سیاست‌های دوره‌ای اندازه‌گیری کارآمدی مصرف انرژی در دوره‌های زمانی مختلف در دیتاسنتر با هدف کاهش میزان PUE
• برنامه‌ریزی و تلاش در جهت اخذ گواهینامه‌های رسمی بین‌المللی دیتا سنتر سبز و سازگار با محیط زیست

منابع

1. محمودی. ح و ویسی. ه، 1384، ترویج و آموزش محیط زیست، رهیافتی در حفاظت اصولی از محیط زیست، علوم محیطی، شماره 8
2. GLANZ, J., Power, Pollution and the Internet, New York Times, September, 22, 2012, from http://www.nytimes.com/2012/09/23/technology/data-centers-waste-vast-amounts-of-energy-belying-industry-image.html?pagewanted=all&_r=0.
3. Ricardo B., Leveraging Renewable Energy in Data Centers: Present and Future, Department of Computer Science Rutgers University, 2012, from http://www.cs.rutgers.edu/~ricardob/ papers/hpdc12 -keynote .pdf
4. Lakshmi G., DATA CENTER ENERGY MANAGEMENT, Cornell University,2012, from http://www.cs.utexas.edu/~lakshmi/files/thesis.pdf
5. Xiaojin X.,  Based on Low Carbon Technology to Build Green Internet Data Center, 2nd International Conference on Materials, Mechatronics and Automation, 2012, from  http://www.ier-institute.org/2070-1918/lnit15/v15/374.pdf
6. Cochran, W., Sampling Techniques, third edition, John Wiley & Sons, Inc, 1977
7. فتحی. اجارگاه و همکاران، 1384، ارزشیابی اثربخشی دوره­های آموزشی، آییژ، تهران
8. قلیچ­لی. ب، 1386، تعالی منابع انسانی، ارزیابی، برنامه ریزی و بهبود، مؤسسه بهره وری و منابع انسانی، تهران
9. Kirkpatrick, D., Techniques for Evaluation Training programs, Journal of American Society for Training and Development, Vol 23, 1996.
10. قاسمی.م، وارثی. م و یوسفیان املشی. ر، 1382، بهبود تطبیقی در آموزش عالی، انتشارات دانشگاه امام حسین، تهران
11. نیازآذری. ک، 1386، رویکردهای رفتاری در نظام­های آموزشی، انتشارات شیوه، تهران
12. Scholar, R. S., Managing Human Resources, Min, its. Paul: West Publishing, 1995.
13. Nicholas,F.,Evaluating training–there is no cookbook approach,2000, http://home.att.net/Nickolos/ evaluate.htm