اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه‌های تفریحی با هدف ارتقای شفابخشی به کمک ادراکات حسی

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیست و یکم، شماره ده، دی ماه 98

اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه‌های تفریحی با هدف ارتقای شفابخشی

 به کمک ادراکات حسی

ساینا بابایی[1]

saina_babaei@yahoo.com

 مرتضی ملکی[2]

محمدرضامهربانیگلزار[3]

چکیده:

زمینه و هدف: توجه به شفابخشی از طریق پیاده‌راه‌های تفریحی می‌تواند باعث بهبودِ سلامتِ روح و جسم و افزایش میزان بهداشت روان شهرنشینان شود. یکی از مهم‌ترین ابعاد منظر پیاده‌راه‌های تفریحی، عناصر طراحی به کار گرفته شده در آن‌هاست که به دو گونه محسوس و ذهنی دسته بندی می شوند. پژوهش‌های بسیاری مولفه‌های طراحی موثر بر سلامت و آسایش شهروندان را بررسی نموده اند؛ اما تا کنون نگاه جامعی که ارتباط بین عناصر منظر پیاده‌راه‌های تفریحی ومولفه‌های شفابخشی را همراه بادر نظر گرفتن نقش حواس پنج‌گانه انسان مورد مطالعه قرار داده باشد؛ انجام نشده است.این مقاله در پی شناخت ابعاد موثر پیاده‌راه‌های تفریحی بر شفابخشی کاربران به کمک حواس پنج‌گانه است.

روش بررسی: رویکرد پژوهش از نوع کیفی است.به‌طور کلی، داده های مورد استفاده در تحقیق حاضر در دو بخشِ داده های مستخرج از "مطالعات پیشین" و داده های مستخرج از "پرسش‌نامه کاربران متخصص" به دست آمده‌اند. ابتدا با روش کتابخآن‌های و استدلال منطقی به تبیین و اولویت‌بندی ابعاد موثر و مولفه‌ها پرداخته شد. سپس از طریق فرایند تحلیل شبکه ای فازی به تحلیل نظر متخصصان پرداخته شده است و در انتها به منظور اولویت‌بندی نهایی عناصر پیاده‌راه، نتایج حاصل از هر دو مرحله ی قبل به کمک نرمال کردن، یکپارچه شده است.

یافته‌ها: در میان تمامی حواس، حس بینایی بیش‌ترین نقش را دارا می باشد. همچنین"عناصر طبیعی" در ایجاد شفابخشی از سایر عناصر پیاده‌راه موثرتر می باشد؛ همچنین بیش‌ترین میزان شفابخشی در زمینه ی "شفای احساسی/روانی" روی خواهد داد.

بحث و نتیجه‌گیری: مشاهده مناظر طبیعی (محرک وجه دیداری و بصری) و در معرض عناصر طبیعی قرار گرفتن (محرک حس لامسه بویایی و شنیداری) می‌تواند عوامل تنش زای روان شناختی را کاهش و رفاه بیولوژیکی را افزایش دهد، همچنین سبب بهبود اضطراب های درونی می‌شوند.

واژه‌های کلیدی: شفابخش، منظر شفابخش، پیاده‌راه‌های تفریحی، حواس پنج‌گانه، عناصر منظر محسوس

Prioritizing Elements of Recreation Footpaths to Promote Healing with the Help of Sense Perceptions

Saina Babaei[4]

saina_babaei@yahoo.com

Morteza Maleki[5]

Mohammadreza Mehrabani Golzar[6]

Abstract

Background and Objectives: Consideration of Healing through recreational footpaths can improve mental and physical health and increase the mental health of city dwellers. One of the most important dimensions of recreational footpaths is design elements used in them which are categorized into two tangible and subjective species. Many researchers have investigated the effective design components on the health and welfare of citizens; but a comprehensive look at the relationship between landscape elements of recreation footpaths and healing components with regard to the role of the human senses has not been carried out yet. This article seeks to identify effective dimensions of recreation footpaths and their impact on healing the users with the help of the five senses.

Method: The research approach is qualitative. In a general view, all the used data in this research obtained from two ways; review of previous researches and experts’ vote. At first, efficient dimensions and components were clarified and prioritized using library methods and logical reasoning; then experts’ recommendations had been analyzed and discussed through fuzzy Analytic Network Process (FANP). At the end, the results of both previous stages were integrated using normalization in order to finalize the priorities of footpath elements.

Findings: The findings emphasized that “Sight” has the most impact on perception and healing components, among other senses. Also, natural elements have the most impact on the healing through footpath elements. And the highest proportion of healing will occur in ‘emotional / psychological healing’.

Discussion and Conclusion: Seeing "natural landscapes" (through sight and visual aspects) and being in touch with nature (through olfactory, tactile and audible senses), can decrease the psychological stresses and Increase biological well-being as well as heal internal anxiety.

Keywords: Healing Landscape, Recreation Footpaths, Human Senses, Sensible Scape Elements

مقدمه

زندگی انسان در تمامی دوره های زمانی، متاثر از مسایل و موضوعات مختلف محیطی بوده است و کیفیت محیط، بر روند فعالیت های روزمره و بویژه خصوصیات روحی و رفتاری تاثیر می گذارد چرا که فرد و محیط، ارتباطی تنگاتنگی با هم دارند.در صورتی که ویژگی های محیطی و عناصر و تجهیزات آن با نیازهای حسی و فیزیکی افراد متناسب باشد، سطحی از آسایش حاصل می شود.

شفا اصطلاحی است گسترده که به روند کلی بهبود اطلاق می شود و شفابخشی خاصیتی است که طی آن سلامت روان تامین شده و به کاهش استرس و افزایش تجدید قوا می انجامد و همچنین اصطلاحی است که به طور مکرر برای مناظری بکار رفته که آسایش را ارتقا داده و به حفظ سلامت کمک می کند (1)درک عناصر طبیعی و مصنوع در مناظر باعث تحریک حواس پنج گانه می شود و تمرکز بر این عناصر باعث کاهش استرس و افزایش سلامت روان می شود (2و3).منظرِ پیاده‌راه‌های تفریحی کمک خواهند کرد تا مردم شهر در ارتباط بیش‌تر با طبیعت قرار گیرند(4) و تا حدودی فقدان مسیرهای توریستی و تفریحی شهری جبران شود. از آنجا که شفابخشی و مولفه‌های آن بیش‌تر در ارتباط با باغ‌ها و محوطه‌های سبز مجاور فضاهای درمانی مطرح بوده‌اند، تعمیم مولفه‌ها و مزایای آن‌ها به فضاهای عمومی تر مانند پیاده‌راه‌های تفریحی، بسیار راهگشا خواهد بود. ارتقای شفابخشیِ منظر پیاده‌راه‌های تفریحی زمانی اتفاق خواهد افتاد که اولویت‌بندی لازم در بین ابعادهای موثر در شفابخشی منظر پیاده‌راه‌های تفریحی بر اساس نظریات کاربرانِ فضا صورت گیرد. بدین منظور در این پژوهش سعی شده است که ابعاد و مولفه‌های موثر در شفابخشی پیاده‌راه‌های تفریحی تبیین و اولویت هر یک از آن‌ها در راستای ارتقای کیفی منظر شفابخش پیاده‌راه‌های تفریحی همدان مورد بررسی قرار گیرد. بدین ترتیب این پژوهش از نظر متدولوژی تحقیق، پژوهشی کیفی، به لحاظ هدف، تحقیق پژوهشی – کاربردی و در نهایت از نظر تکنیک تحقیق، پژوهشی میدانی و کتابخانه ای- اسنادی است که به بررسی رابطه مفهوم شفابخشی با عناصر پیاده‌راه‌های تفریحی و ادراکات حسی می پردازد. بر اساس اهداف تحقیق و ماهیت پژوهش در این مقاله سه سوال مطرح شده است: 1- ابعاد و مولفه‌های شفابخش منظر پیاده‌راه‌های تفریحی کدامند؟ 2- اولویت‌بندی ابعاد موثر بر شفابخشی پیاده‌راه‌های تفریحی بر اساس حواس پنج‌گانه چگونه است؟ 3- اولویت‌بندی ابعاد موثر بر اساس میزان موثر بودن در ارتقای شفابخشی پیاده‌راه‌های تفریحی به چه ترتیبی است؟

روش پژوهش

ماهیت پژوهش حاضر کیفی است. ابتدا با استفاده از  مطالعات کتابخانه ای، بررسی متون مشابه و پژوهش‌های پیشین به تبیین مبانی نظری و ماتریسی جامع که دربرگیرنده عناصر (ابعاد) منظرین پیاده‌راه‌های تفریحی و مولفه‌های شفابخشی است، پرداخته شده و سپس نقش حواس انسان در ادراک محیط با توجه به مولفه‌های هر دو متغیر- شفابخشی و عناصر پیاده‌راه ها- با روش استدلال منطقی از متون پیشین، استنباط شده است. در این تحقیق از دو ابزار اسناد و مدارک و پرسش‌نامه بهره گرفته شده و در آخر برای آزمون فرضیات و چارچوب مفهومی ارایه شده، داده های حاصل از پرسش‌نامه توسط فرآیند تحلیل شبکه‌ای فازی مدل ANP استفاده شده است.

نمودار 1 مراحل انجام پژوهش را تا دستیابی به تحلیل و تبیین ابعادهای موثر بر ارتقای شفابخشیِ منظر پیاده‌راه‌های تفریحی به کمک ادراکات حسی را نشان می‌دهد.

به طور کلی، داده های مورد استفاده در تحقیق حاضر در دو بخش قابل دسته بندی می باشند: الف) داده های مستخرج از "مطالعات پیشین" ب) داده های مستخرج از "پرسش‌نامه کاربران متخصص". جمع‌بندی مطالبِ بخش الف، در قالب ماتریس (جدول 2) ارایه شده است که در آن عناصر پیاده‌راه و ریز عناصر مرتبط با آن و همچنین مولفه‌های شفابخش و ریز مولفه‌های آن مشخص شده است. از آنجا که هدف مقاله، اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه بر اساس میزان تاثیرگذاری در شفابخشی به کمک حواس پنج‌گانه است؛ لذا ابتدا به طور مجزا در هر یک از دسته های الف و ب، به اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه و مولفه‌های شفابخش پرداخته شده و سپس از خروجی بخش های الف و ب استفاده شده است تا به اولویت‌بندی جدید و نهایی برای عناصر پیاده‌راه و مولفه‌های شفابخش دست یافت.

مبانی نظری

مفهوم شفابخشی

شفابخشی خاصیتی است که طی آن سلامت روان تامین شده و به کاهش استرس و افزایش تجدید قوا می انجامد. همچنین اصطلاحی است که به طور مکرر برای مناظری به کار رفته که
 آسایش را ارتقا داده و به حفظ سلامت کمک می کند و آنالیز آنچه که روی بازدید کننده تاثیر می گذارد از اهداف آن است(5).

منظور از شفابخشی، کیفیتی است که جسم و ذهن را در برمی‌گیرد. سازمان جهانی سلامت نیز کلمه سلامت را این‌گونه معنا می‌کند: عبارتی برای رفاه و آرامش فیزیکی روحی و اجتماعی افراد به طور کامل و هماهنگ. البته باید خاطر نشان کرد که شفا اصطلاح گسترده ای است که ضرورتا به معالجه ی بیماری اشاره ندارد بلکه به عنوان روند کلی برای بهبود اطلاق می‌شود که روح و جسم را با هم در نظر می‌گیرد(6).

«کاپلان» خستگی ناشی از ارتباطات روزمره و کسل کننده را خستگی روان می‌نامد که منجر به کج خلقی، حساسیت، بد اخلاقی، کاهش تحمل، افزایش اشتباه،  افزایش ریسک پذیری، و موارد دیگر می‌شود(7).

ابعاد و شاخصه های شفابخشی منظر

تحقیقات نشان می‌دهد که مناظر شهری آشفته و فاقد عناصر طبیعی به دلایل متعددی از جمله افزایش استرس، کاهش توجه و تمرکز در ادراک، موجب اختلال در میزان کارایی، پرخاشگری و در بلند مدت منجر به بیماری های مزمنی می‌گردند(8). امروزه رابطه بین منظر و سلامت انسان مورد توجه معماران منظر و طراحان محیط قرار گرفته است؛ اما اغلب پژوهش‌های کمی هستند که رویکرد شفابخشی را در این ارتباط بسط داده اند. شفا بخشی در جنبه های مختلفی می‌تواند بروز نماید که توسط پژوهش‌گران بسیاری نشان داده شده‌اند. به عنوان نمونه، پاکزاد (1388) سه دسته کلی را بیان نموده است که شامل شفای جسمی، روحی و ذهنی است. که شفای جسم را شفای کالبدی، شفای ذهن را شفای فکری و شفای روح را به دو صورت شفای احساسی و معنوی نشان داده است (9). همچنین کوپر و مارکوس (1999)، به شفای اجتماعی نیز اشاره داشته اند. با جمع‌بندی دیدگاه‌های مختلف و در نظر گرفتن هم‌پوشانی‌های آن‌هامی‌توان 5 نوع اصلی را در شفابخشی در نظر گرفت :

1.شفای روحی و معنوی: جنبه معنوی هر موجود، ماهیت درونی اوست. آگاهی بیشتر در مورد سطوح معنوی امکان تجربه حس تعلق به جهان می دهد و این به نوعی باعث شفای معنوی و روحی می شود. پژوهش‌های پیشین ارتباط با خدا و ماوراء، فرصت خودشکوفایی، معنا و ارزش زندگی، افزایش تمایلات هنری و احساس هویت را از شاخص ها یا مزایای شفابخشی دانسته اند که می‌توان آن‌ها را به عنوان ابعاد روحی و معنوی شفابخشی قلمداد نمود (9،10).

2.شفای ذهنی (فکری): معتقدند که اعتقادات شخصی بیماران نقش مهمی در پروسه شفابخشی دارد، پس اگر آیتم های فکری یک بیمار اصلاح شوند فرآیند شفابخشی او هم سریع می شود. مولفه‌های رواج افکار سالم و ایجاد حس تفکر و اندیشه، به عنوان شاخصه های این بعد از شفابخشی، از متون پژوهشی قابل استنباط هستند (10).

3.شفای احساسی و عاطفی: توانایی تجربه کردن زندگی با برقراری ارتباط عمیق با افراد دیگر و دنیای اطراف به وسیله سطح احساسی و عاطفی فرد است. انواعی از احساس می‌توانند از منظری شفابخش حاصل شوند. احساس راحتی و آسایش، آرامش (11،12)، حس بالای امنیت (13)،سرزندگی، شادی (14،15) و غیره جزو این احساسات هستند.

4. شفای اجتماعی: یک فرد در انزوا از افراد دیگر نمی تواند زندگی
کند و همین زندگی جمعی است که موجب نوعی شفابخشی در فرد می شود و به همین خاطر تمرینات شفابخشی در میان جمع اثربخش تر است. از اثرات اجتماعی شفابخشی می‌توان به کاهش جرم و جنایت، افزایش فعالیت محیطی، افزایش تعامل محیطی و بهبود انسجام اجتماعی اشاره نمود (13 ، 16)

5. شفای کالبدی: شفای کالبدی فقط زمانی است که شخص تمایل به بهبودی داشته باشد و اعتقادات و احساساتش هماهنگ باشد، در واقع طب و دارو مکمل هایی هستند برای تسریع روند بهبود(10)، اصلی ترین شاخصه های شفای کالبدی، بهبود واکنش ایمنی بدن(7، 17، 18)، کاهش اضطراب و ضربان قلب (3)، ارتقای سلامت جسمی (18) و بهبود مهارت‌های حرکتی(11)می‌باشند.

• ·        مولفه‌های موثر بر شفابخشی

پژوهش‌گران بسیاری در ارتباط با مولفه‌های شفابخشی، نتایجی را ارایه داده اند (13، 19-21). در برخی از مطالعات به مولفه‌های طراحی به عنوان ضرورت‌هایی برای ایجاد شفابخشی اشاره کرده اند. مانند ایجاد خوانایی، خلق حس امنیت، خلق ویژگی‌های مثبت و واضح در طراحی و ایجاد فرصت‌هایی برای انتخاب اجتماع یا خلوت و همچنین به حداقل رسانیدن ابهام (13، 22) یا سهولت حرکت کاربر درفضا،قابلیت درک راحت (23)،برخی دیگر اشاره به موجودیت عناصر طبیعی و لزوم بهره گیری از آن‌ها داشته‌اند. مانند گل و گیاهان رنگین، گیاهان دارویی(21، 24، 25) وگونه های سبز گیاهی که متعادل کننده و افزایش دهنده کیفیت بهداشت روان باشند (19) و یا ظهور آب در گونه های مختلف(2).

در یک نگاه کلی می‌توان مولفه‌های ذکر شده در پژوهش‌های پیشین را در دو دسته عناصر منظر محسوس و نامحسوس یا ذهنی قرار داد. عناصر نامحسوس یا ذهنی منظر، اشاره به مفاهیمی دارند که عینیت نداشته و تنها از طریق ذهن قابل درک می باشند (6). نقش انگیزی و خوانایی، امنیت، پاکیزگی، معنا، تنش و دسترسی، از جمله عوامل ذهنی عنوان شده می باشند (همان). در مقابل آن عناصر محسوس، آن دسته از عناصرند که توسط حواس پنج‌گانه انسان ادراک شده و به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر مولفه‌های شفابخشی تاثیرگذارند. از آنجا که این پژوهش بر نقش حواس در ارتباط بین عناصر منظر شفابخش و مولفه‌های آن تاکید دارد، تنها به بررسی عوامل محسوس منظر پیاده‌راهها خواهد پرداخت. پیش از آن لازم است تا نقش حواس در شفابخشی مشخص گردد.

• ·        نقش ادراک و حواس در مناظر شفابخش

در تجربه ادراکی منظر، ادراک کننده و ادراک شونده، اجزا یک فرایند واحد می‌باشند که مجموع های تبادلی در نظر گرفته می‌شود و هیچ یک از اجزا، به طور مستقل قابل ملاحظه نمی‌باشند. برخلاف دیدگاه عینیت گرایی که محرکهای محیطی را موجب ادراک می‌داند، دیدگاه تبادلی یعنی ادراک کننده به عنوان محرک را نیز در نظر می‌گیرد. بنابراین همان‌گونه که ایتلسن عنوان می‌نماید: محیطی که می شناسیم، حاصل ادراک است و نه سببی برای ادراک علاوه براین ادراک، خود، به عنوان جزیی از مقوله کلی‌تر تعامل افراد و محیط واقعی در نظر گرفته می شود(26).برآیند یا نقطه اشتراک تمامی دیدگاه ها در ارتباط با  ادراک محیط و انسان، نقشبدیهی گونه حواس انسان می‌باشد. اما ضرورت‌های مرتبط با شفابخشی، اهمیت متفاوتی برای نقش حواس در ادراک منظر شفابخش ایجاد می‌نماید. 

در مناظر شفابخش به صورت هدفمند حواس انتظام پیدامی‌کند. محورهای مناظر شفابخش حس یا حس‌هایی از مخاطب را بیدار کرده و درنهایت در کنار هم حواس پنج‌گانه را به تعادل می‌رساند(5). حواس پنج‌گانه انسان، منشا تحریک پذیری او در ادراک منظر می‌باشند(27). تمام یا بعضی از این حواس، ممکن است به عنوان تأکید اصلی، و نکته کانونی در طراحی منظور نظر قرار بگیرند: بویایی، بساوایی، چشایی، شنوایی و بینایی.پژوهش‌ها نشان می‌دهند هرکدام از حواس پنج‌گانه انسان دارای چه اهمیتی بوده و چگونه در فرآیند ادراک و تاثیر محیط برانسان نقش آفرینی می‌کنند(23، 28-31).

پیاده‌راه

یکی از مهم  ترین جنبه های حضور انسانی در فضاهای شهری که 
سبب  سرزندگی و پویایی این فضاها و نیز افزایش نقش اجتماعی آن ها می  شود، حرکت پیاده است.می‌توان پیاده ‌راه‌ها را ازنظرجداره آن‌ها، میزان تردد ماشین و ترافیک،  مسیر ارتباطی اصلی در شهر بودن یا حاشیه و تفریحی بودن و هچنین کاربری‌های بدنه تفکیک نمود. از ویژگی های پیاده ‌راه ها این است که حرکت عابر پیاده را تسهیل و امنیت لازم را برای او فراهم کنند. امروزه فضاهاى پیاده‌روى شهرى یکى از مهم‌ترین فضاهاى شهرى و عرصه هاى عمومى در شهرها هستند. جین جیک و بز پیاده روها را به عنوان فضاى عمومى و اصلى شهر و نیزحیاتى‌ترین عضو آن بر می‌شمرد. معینی(32) به این نتیجه رسید که میزان قابلیت پیاده‌ مداری در فضاهای شهری ارتباط مستقیم با امنیت، دلپذیری و جذابیت محیطی، دسترسی و ... دارد. صالح نیا (33) به این نتیجه رسید که طراحان فضای شهری با استفاده مناسب از رنگ به عنوان یکی از عناصر یک هدر کنار نور، بافت و شکل، به محیط معنا می دهد، می تواند بیش‌ترین تاثیر را برادر اکبصریور و حی افراد ایجاد کرده و بدین وسیله کیفیت زندگی شهروندان را بهبود بخشد. پنتر، جونزووناسلیجز(2008) معتقدند که یک پیاده ‌راه می‌تواند چهار حوزه کلی فرضی متمایز را تأمین نماید:

 1.حوزه لبه، که معبر سواره را از پیاده ‌راه تفکیک می نماید. 2.حوزه مبلمان که فضایل از مبرایم بله کردن و محوطه آرایی فراهم می کند. 3.حوزه عبور که حداقل پهنای چهارفوت(معادل1/2 متر) را برای دسترسی تأمین می‌کند. 4.حوزه جداره که فاصله بین حوزه عبور وجداره است(34).

درطراحی پیاده‌راه ها، عناصر مهمترین نقش را ایفا می کنند (34). به طورکلی عناصرو اجزای پیاده ‌راه ها را می‌توان به دو گروه عناصر محرک های مستقیم (عناصر محسوس) و محرک های غیر مستقیم (عناصر ذهنی) تفکیک نمود.

جدول 1، عناصر منظرین و محسوسی که از جمع‌بندی نتایج پژوهش‌های پیشین به دست آمده اند را نشان می‌دهد. تقسیم بندی کلی این عناصر به منظور تبیین دقیقتر آن‌ها صورت گرفته است.

تحلیل متون پژوهش

میزان تاثیر عناصر بر مولفه‌های شفابخشی

به منظور تبیین ارتباط بین عناصر منظرین محسوس پیاده‌راه و مولفه‌های شفا بخشی، پژوهش‌هایی که در این زمینه و یا با عناوین دیگری نظیر سلامت یا آسایش محیطی بودند، مطالعه گردید. با استفاده از استدلال منطقی، تعیین شد که هر کدام از عناصر

محسوس منظرین پیاده‌راه، بر کدامیک از مولفه‌های شفابخشی موثر می باشند و در ماتریسِ جدول2 نشان داده شده است. تحلیل اثرگذاری هرکدام از عناصر، میزان اهمیت و نحوه ارتباط با مولفه‌های شفابخشی را بازگو می‌کند.

همچنین در مورد اثرگذاری هر کدام از عناصر بر مولفه‌های شفابخشی، به بررسی نقش حواس نیز پرداخته شده است. بر طبق ماتریس بدست آمده، می‌توانپی برد که از طریق کدام یک از حواس می‌توان به نتیجه بهتری از نظر شفابخشی دست یافت.جدول 3، امتیازِ موثر بودن هر یک از حواس در رابطه با ابعاد موثر و بر اساس میزان شفابخشی حواس از طریق ابعاد ذکر شده را نمایش می‌دهد.

در یک نگاه کلی و با جمع‌بندی  نظر پژوهش‌گران و صاحب‌نظران، می‌توان نتیجه گرفت که در میان تمامی حواس، حس بینایی بیش‌ترین نقش را در ادراک و اثرگذاری بر روی مولفه‌های شفابخشی دارا می باشد. دیدگاه های جدیدتر بر لزوم بسط این رویکرد به صورتی همه جانبه تاکید می کنند. بنابراین در ادامه تلاش خواهد شد تا با معیار قراردادن نتایج حاصل از "مطالعات پیشین" و همچنین "نظر کاربران متخصص" به جمع‌بندی برای اولویت‌بندی ابعاد موثر بر شفابخشی به کمک حواس پنج‌گانه پرداخته شود.

با توجه به نقش تاثیرگذار حواس پنج‌گانه، ریز عناصر پیاده‌راه به سه گروه کلی قابل دسته بندی است. در دسته اول عناصری می باشند که از طریق تعداد حس های بیش‌تری در شفابخشی موثر می باشند که با عنوان تنوع از آن یاد شده است. جمع امتیاز حواس بر اساس ماتریس بدست آمده است و از آنجا که عناصر موجود در سه گروه یاد شده دارای ارزش برابر نیستند بنابراین به عناصر گروه اول ضریب3، به عناصر گروه دوم ضریب 2 و به عناصر گروه اول ضریب 1 اختصاص داده شده است و در نهایت امتیاز هر ریز عنصر بعد از اعمال ضرایب بدست آمده است. بر طبق ماتریس،

عناصر پیاده‌راه شامل 9 مورد می شود که با جمع امتیازهایِ ریز عناصر آن‌هامی‌توان به اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه با توجه به مطالعات پیشین و حواس پنج‌گانه دست یافت (جدول 4).

تحلیل فرایند مدل ANP

به منظور جمع‌بندی نهایی برای اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه و مولفه‌های شفابخشی لازم است که علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، دیدگاه متخصصین که توسط پرسش‌نامه جمع آوری شده است؛ نیز در نظر گرفته شودکه برای این کار از نرم افزار و پرسش‌نامه آنلاینANP استفاده شده است و اولویت‌بندی ها طی جدول   5 قابل ارایه هستند.

• انجام مقایسات زوجی،و زنده به معیارها و شاخص های مدلANP

بدین منظور، مولفه‌ها و متغیرهای بدست آمده از بررسی مطالعات کتابخانه ای، به عنوان داده های اولیه در نرم افزار آنلاین تحلیل شبکه ای فازی وارد شده و پرسش‌نامه آنلاین از نوع پرسش‌نامه زوجی با 185 مقایسه زوجی با طیف ششگانه بدست آمده که به صورت پست الکترونیکی به برخی طراحان با سابقه اشتغال در همدان فرستاده شده است.

 نتایج پیش رو بر اساس پاسخِ 12 پاسخنامه‌ی قابل استفاده، به دست آمده است (جدول 5). لازم به ذکر است که برای تمامی مولفه‌های موثر و گزینه های مرتبط با اولویت های افراد، جداول مقایسات زوجی انجام شده و با روش اصلاح شده سمی و همکارانش (2009) وزن مؤلفه‌ها بدست آورده شده است و در نهایت بر اساس آن مولفه‌ها  اولویت‌بندی گردیده‌اند. به منظور محاسبه سازگاری از روش گوگوس و بوچر استفاده شده  است که بر اساس مشتق گیری از "ماتریس‌های زوجی بدست آمده" و "روش ساعتی" عمل می شود. در فرایند تحلیل شبکه ای فازی، جهت تجمیع نظرات خبرگان، از مقایسات زوجی پاسخ‌دهندگان میانگین هندسی گرفته شده است. سپس برای محاسبه بردار ویژه، هر یک از جداول مقایسات زوجی تجمیع شده که برای این کار از روش لگاریتمی حداقل مجذورات استفاده شده است.

برای محاسبه وزن نهایی مؤلفه‌های هر سطحمی‌بایست حاصل‌ضرب ماتریس بردار ویژه روابط درونی در بردار ویژه همان سطح را در وزن نهایی سطح بالاتر ضرب کنیم.در صورتی‌که برای یک سطح ماتریس این مقدار وجود نداشته باشد، لازم است یک ماتریس یکه هم درجه جایگزین آن گردد.

به منظور اولویت‌بندی عناصر پیاده‌راه و مولفه‌های شفابخش، لازم است که وزن نهایی بدست آمده حاصل از "مطالعات پیشین" و "نظر متخصصین" را نرمال کرد و سپس عناصر مشابه و مولفه‌های مشابه را با یکدیگر جمع نمود و به رتبه‌بندی آن‌ها از نمره 20 پرداخت. بدین منظور در میان عناصر پیاده‌راه، عنصری که بالاترین امتیاز را بر اساس درگیر شدن حواس بدست آورده است را معیار قرارداده و عدد 10 بدان اختصاص داده شده است؛ سپس سایر عناصر پیاده‌راه وزن دهی شده‌اند. همین امر در مورد مولفه‌های شفابخش اجرا شده و با توجه به اینکه مولفه "شفای احساسی/روانی" بالاترین امتیاز بدست آورده است؛ امتیاز 10 را بدان اختصاص داده و وزن سایر مولفه‌ها بر طبق این معیار بدست آمده است.

در نهایت، وزن نهایی تک تک عناصر و مولفه‌های شفابخش از مجموع دو وزن دهی صورت گرفته بدست خواهد آمد که در جدول 6 ارایه شده است.