بررسی توریسم شهرستان فریدون‌شهر تحت شرایط تغییر اقلیم

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیست و دوم، شماره چهار، تیر  ماه 99

بررسی توریسم شهرستان فریدون­شهر تحت شرایط تغییر اقلیم

عباسعلی آروین[1]

a_arvin@pnu.ac.ir

چکیده

زمینه و هدف: صنعت توریسم به علت وابستگی نزدیک به شرایط جوی از تغییر اقلیم تأثیر بیش­تری می­پذیرد و تأثیر آن در شهرستان فریدون­شهر که توان اکوتوریستی آن به شرایط جوی گره خورده، شدیدتر است.

روش بررسی: در این پژوهش روند تغییرات شرایط زیست اقلیمی توریسم شهرستان فریدون­شهر با استفاده از روش ناپارامتری من­کندال بررسی شد. برای این منظور از آمار ماهانه عناصر اقلیمی مورد استفاده در الگوی اقلیم توریسم TCI در یک دوره 30 ساله از 1987 تا 2016 استفاده گردید.

یافته­ها: نتایج آزمون من­کندال نشان داد تغییرات متوسط حداکثر دمای روزانه و متوسط شبانه­روزی دما، دارای روند افزایشی و تغییرات متوسط حداقل و متوسط رطوبت نسبی دارای روند کاهشی است. تغییر در شرایط زیست اقلیمی برخی ماه­ها از دیگر پیامدهای تغییر در روند پارامترهای اقلیمی است. برای مثال شرایط زیست اقلیمی ژانویه از بسیار نامناسب به نامناسب، مارس از نامناسب به شرایط مرزی و آوریل از قابل قبول به شرایط مرزی تغییر خواهد کرد.

بحث و نتیجه گیری: تغییر در شرایط اقلیمی از جمله کاهش معنادار بارش که با افزایش متوسط دما و متوسط حداکثر دمای همراه است، پیامدهایی مانند کاهش ریزش­ها به­صورت برف، آب شدن سریع برف ارتفاعات و کاهش مطلوبیت محیط برای تفریحات در فصل سرد و گرم را در پی داشته است که از دست دادن اقلیم ییلاقی نواحی کوهستانی و شادابی زیست بوم گیاهی و جانوری از دیگر پیامد آن است. این رویه به کاهش در جذابیت اکوتوریستی منطقه منجر خواهد شد.

واژه­های کلیدی: تغییر اقلیم، آزمون­های ناپارامتری، شاخص اقلیم توریسم، فریدون­شهر

An Investigation in Tourism of Fereydounshahr under the Climate Change conditions

Abbas Ali Arvin^[2]

a_arvin@pnu.ac.ir

Abstract

Background: The tourism industry, due to its strong dependence on weather conditions, is influenced more by climate change; this impact is more intense in Faridounshahr County, where its ecotourism potential is more dependent on the climatic conditions.

Method: In this research, the trend representing the bio-climatic tourism changes of Fereydounshahr County was investigated by using nonparametric methods. For this purpose, the monthly climatic elements employed in the TCI tourism climate model were used during a period of 30 years, from 1987 to 2016.  

Finding: The results obtained by conducting the Man-Kendall test showed that the trend related to variations in the maximum daily and the average daily temperature was a growing one; while variations in the minimum average and the average relative humidity showed a deceasing trend; this was followed by a decrease in the amount of precipitation, thereby severely affecting the TCI index. Changes in bioclimatic conditions of some months were another consequence of the changes in the trend of climatic parameters. For example, January living conditions varied from very inappropriate to inappropriate, March changed from inappropriate to border conditions, and April conditions ranged from acceptable to borderline.

Discussion and Conclusion: Change in climatic conditions include; the significant decrease of precipitation, as accompanied by an increase in the average temperature and the average maximum temperature, had such consequences as decreased snow falls, the rapid melting of snow in high altitudes, and the reduced desirability of the environment for recreation on the snow in the cold season,  as well as the loss of mountain climates and the liveliness of vegetation and animal ecosystems. This will lead to decrease in eco-tourism attractions.

Key words: Climate Change, Fereydounshahr County, Nonparametric Method, Tourism Climatic Index.

مقدمه:

یکی از بخش­هایی که به شکل قابل توجهی از تغییر اقلیم تأثیر می­پذیرد صنعت توریسم است. با توجه به وابستگی توسعه توریسم در این شهرستان به شرایط اقلیمی، تغییر در این شرایط، جذابیت اکوتوریستی این شهرستان را تحت تأثیر قرار می­دهد. خنکی هوای تابستان به انضمام دامنه­های سرسبز، رودهای پر آب و چشمه­های بزرگ مناظر بدیعی در این شهرستان پدید آورده و جذابیت­های قابل توجهی به این شهرستان بخشیده است. از دیگر سو برف­گیر بودن این شهرستان که زمانی معضلی بزرگ برای زندگی آسوده بود در حال حاضر به یک پتانسیل برای توسعه شهرستان تبدیل شده و افتتاح پیست اسکی این شهرستان در سال 1384 موجب گسترش ورزش­های زمستانی مانند اسکی و تفریحات بر روی برف گردیده است. با این حال مواجه شدن با تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش جهانی، نه تنها لذت بهره­گیری از ورزش اسکی و برف بازی را تا بخش بزرگی از زمستان به تعویق انداخته و باعث سرخوردگی ورزشکاران اسکی شده، بلکه در فصل­گرم نیز تغییرات ناشی از گرم شدن هوا لذت بهره­گیری از هوای خنک کوهستانی را بخصوص در میانه روز تقلیل داده است. در این­پژوهش روند تغییرات پارامترهای اقلیمی مؤثر بر اقلیم توریسم شهرستان فریدونشهر به عنوان یکی از مقاصد گردشگری در فصل گرم و سرد در استان اصفهان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مطالعات مربوط به اثرات متقابل تغییر اقلیم و توریسم در ابعاد جهانی، ملی و محلی در تمام نقاط دنیا صورت گرفته است. برای مثال بررسی اثر تغییر اقلیم صنعت گردشگری در سومین گزارش ملی تغییر آب و هوا نشان می­دهد که در شرایط تَرسالی در فصل زمستان به­طور کلی از شمال به جنوب کشور وضعیت اقلیم توریستی ایران بهینه می­گردد (2). بررسی ارتباط شرایط اقلیمی با روند گردشگری سالانه در شهرستان مرودشت توسط رنجبر و همکاران (3) نشان داده با افزایش بارش و رطوبت تعداد بازدید کنندگان از مجموعه­های باستانی
شهرستان کاهش پیدا کرده است. بررسی اثر تغییر اقلیم بر گردشگری طبیعی در نواحی کارستی استان کرمانشاه نشان داده تاثیر تغییر اقلیم بر بارش و دمای منطقه در سال­های اخیر موجب کاهش میزان بارش و افزایش میانگین دمای استان شده است (4). تمام اشکال گردشگری می­تواند یا پایدار باشد یا نه، با تغییر در شرایط اقلیمی پایداری گردشگری بر هم می­خورد لیکن گردشگری پایدار باید به عنوان یک هدف در توسعه گردشگری دیده شود (4). اثرات ناشی از انواع تکنولوژی حمل و نقل، اثرات مستقیم توریست­ها در مقاصد گردشگری و نیز اثرات غیر مستقیم ناشی از افزایش آلودگی­های زیست محیطی و جوی از جمله تاثیرات زیست محیطی صنعت گردشگری هستند که باید در توریسم پایدار مورد توجه قرار گیرد (5). اثر تغییرات اقلیمی در موقعیت­های مکانی متفاوت، با تغییر فصل تغییر می­کند (6). همچنین پیش­بینی اثر تغییر اقلیم تحت دو سناریوی (CGCM2-B2) و (HadCM3-A1F1) برای افق 2050 و 2080 نشان داد تعدادی از شهرهای ایالات متحده آمریکا با رتبه بندی TCI عالی یا "ایده آل" (TCI> 80)  در ماه­های زمستان احتمالا افزایش می­یابد (7). ماترازکیس و همکاران[3] بر اساس داده های روزانه، هر ماه را به سه دوره تقسیم کرد و اطلاعات قابل اعتمادی را در اختیار توریست قرار داد (8). هین و همکاران[4] معتقدند علی­رغم افزایش درک علمی درمورد تغییرات اقلیمی، تعیین مقدار کمی هزینه­های اجتماعی تغییرات آب و هوایی برای دهه­های آتی دشوار است (10). در گزارش سال 2010 گوسلین[5] با عنوان توریسم و تغییر اقلیم، سیاست­هایی برای کاهش و انطباق با تغییرات اقلیمی صورت گرفت (11). کشورهای منطقه خاورمیانه با دو مشکل جدی تابستان­های گرم­تر و به مخاطره افتادن منابع آب مواجه هستند (12).

در زمینه اقلیم توریست روش­های مختلفی پیشنهاد شده است

که نیاز به کالیبره کردن آن با شرایط منطقه مورد تحقیق است. برای مثال؛ آندکویچ و همکاران[6] شاخص راحتی اقلیم نوریست (TCCI)[7] را بر اساس همبستگی ریاضی بین پارامترهای آب و هوایی قابل دسترس برای بررسی شرایط توریستی صربستان پیشنهاد دارد (13). اسکات و همکاران[8] شاخص اقلیمی تعطیلات (HCI[9]) و شاخص اقلیم توریسم  را در تعیین پتانسیل توریستی اروپا مورد مقایسه قرار دادند. نتایج نشان می­دهد که چگونه شاخص اقلیمی تعطیلات آب و هوای بسیاری از شهرها را بالاتر از شاخص اقلیم توریسم به­خصوص در فصل­های میانی و ماه­های زمستان نشان می­دهد (14). دوبویس و همکاران[10] قابلیت اطمینان استفاده از شاخص اقلیم گردشگری را با کالیبره کردن آن با آستانه مقادیر شاخص­های مختلف در شرایط اقلیمی فرانسه ارزیابی کردند و به این نتیجه رسیدند لازم است از شاخص­های راحتی گردشگری با توجه به
اعتبار داده­ها، وجود خطا در داده­ها و عدم اطمینان در ارزیابی و نیاز کاربران استفاده محتاطانه صورت گیرد (15). کواکس و همکاران[11] با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری TCI ، شرایط اقلیم توریست مجارستان را با هدف ارزیابی بخش گردشگری نسبت به تغییرات آب و هوایی مطالعه کردند (16).  

روش بررسی

شهرستان فریدون­شهر در منتهی الیه غرب استان اصفهان قرار گرفته است. از نظر توپوگرافی این شهرستان در امتداد سلسله جبال زاگرس قرا گرفته و از مساحت 2400 کیلومتری این شهرستان فقط 15 درصد آن در حوضه زاینده رود واقع شده و تقریبا هموار است و 85 درصد بقیه در حوضه­های کارون و دز قرار دارد و کاملا کوهستانی است و بلندترین ارتفاع منطقه (قله شاهون) به 4040 متر می­رسد(شکل 1).

در این تحقیق از شاخص اقلیم گردشگری[12] (TCI) برای بررسی اقلیم توریست شهرستان استفاده شده است. از این رو داده­های ماهانه عناصر؛ متوسط حداکثر دمای روزانه، متوسط دما، مجموع بارش ماهانه، سرعت باد، ساعات آفتابی، متوسط رطوبت نسبی و متوسط حداقل رطوبت نسبی ایستگاه هواشناسی فریدون­شهر و ایستگاه­های هم­جوار برای میان­یابی در یک دوره زمانی 30 ساله (2016-1987) استفاده شد.

همچنین روند تغییرات زمانی عوامل و عناصر اقلیمی با استفاده از روش­ ناپارامتریک من کندال مورد تحلیل قرار گرفت. قبل از انتخاب روش تحلیل روند، از تصادفی بودن داده­ها بر اساس روش ران تست[13] و نابهنجاری داده­ها بر اساس شاخص کلموگروف اسمیرنوف[14] اطمینان حاصل شد.

یافته­ها

بررسی وضعیت اقلیمی شهرستان فریدن­شهر طی سال­های گذشته نشان می­دهد این شهرستان به شدت از تغییر اقلیم تأثیر پذیرفته است. بطوری که بر اساس تجربیات و مصاحبه محلی، در گذشته نه چندان دور (سال­های دهه شصت و هفتاد) برف تا ایام عید و حتی تا 30 فروردین وجود داشته و کشاورزان برای جگوگیری از پوسیدگی گندم پاییزه در زیر برف اقدام به پَره­گَند (پاشیدن خاک یا خاکستر) بر روی برف می­کردند. در حال حاضر نه تنها ریزش و تداوم وجود برف به روزهای انتهایی اسفند محدود شده است، بلکه اگر بارشی هم وجود دارد بصورت باران ریزش می­کند. از دیگر سو بررسی­ها در ایستگاه
فریدون­شهر و ایستگاه مجاور (کوهرنگ) نشان می­دهد در ماه مارس (11 اسفند تا 11 فروردین) روند بارش به­صورت کاملا معناداری نزولی بوده (1) و این در سایر ایستگاه­های کشور نیز معنادار بوده است. که این رویه بر اکوتوریسم شهرستان ییلاقی فریدون­شهر اثر منفی می­تواند داشته باشد که در ادامه بدان پرداخته خواهد شد.

معیار آسایش ساعت روشنایی

این معیار بر اساس حداکثر روزانه دما و حداقل روزانه رطوبت نسبی تعریف می­گردد و به نظر میکزکوفسکی[15] مهم­ترین نقش را را در الگوی TCI بازی می­کند و از این رو ضریب 40 درصد را در الگو به خود اختصاص داده است (17). بررسی روند افزایش متوسط حداکثر ماهانه هوا در جدول 1 نشان از افزایش دمای اوقات روشنایی روز در ماه­های سرد سال؛ ژانویه، فوریه، مارس، آرویل و نیز نوامبر و دسامبر دارد. پیامد این رخداد در فصل سرد به­طور کلی کاهش ریزش بارش بصورت برف و در وهله دوم افزایش ذوب آن است که دارای اثر منفی در بهره­برداری از این نعمت برای ورزشهای زمستانی است.  همچنین کاهش متوسط حداکثر دمای هوا در فصل گرم سال که در ماه­های جون تا اکتبر معنی­دار است نشان از کاهش کیفیـت بهره­برداری از شرایط روزانه دمای هوا در فصل ییلاقی این شهرستان است. زیرا کاهش دمای روزانه هوا با افزایش ساعات ابرناکی (کاهش ساعات آفتابی جدول 5) همراه شده و کاهش کیفیت هوا را به­دنبال دارد.

جدول 1- روند تغییرات متوسط حداکثر دما در ایستگاه فریدونشهر بر اساس روش من کندال 

Table 1- Trend variation of maximum average of temperature by Man-Kendall method at Fereydoun Shahr station

افزایش دمای متوسط روزانه با کاهش معنی­دار متوسط حداقل رطوبت نسبی به­خصوص در تمام ماه­های سال همراه می­شود که خشکی هوای روز را در فصل گرم سال و کاهش شدید رطوبت روزانه را در فصل سرد که با کاهش در میزان بارش همراهی می­شود به­دنبال دارد. کاهش در میزان رطوبت نسبی در ماه­های سرد (جدول 2) با کاهش در میزان بارش بخصوص بصورت برف و افزایش دمای هوا توجیه­پذیر است که به خشکی بیش­تر هوا منجر می­شود. اگر چه این موضوع بر توریسم زمستانه اثر زیادی ندارد ولی پیامد آن به افزایش خشکی هوا در فصل گرم سال به­علت نبود برف در ارتفاعات است.

جدول 2- روند تغییرات متوسط حداقل رطوبت نسبی در ایستگاه فریدون­شهر بر اساس روش من کندال

Table 2- Trend variation of minimum average of relative humidity by Man-Kendall method at Fereydoun Shahr station

معیار آسایش شبانه روزی

این شاخص از جمله شاخص­های فرعی الگوی توریسم میکزکوفسکی است و ترکیبی از متغییرهای دمای خشک روزانه و متوسط رطوبت نسبی است و در الگوی آب و هوای توریسم دارای اهمیت 10 درصد است (17). بررسی متوسط ماهانه میانگین روزانه دمای هوا در ایستگاه فریدونشهر نشان دهنده افزایش معنی­دار دما در ماههای فصل زمستان، بهار و پاییز و کاهش در فصل تابستان دارد که البته روند کاهش میانگین دما شبانه­روزی در جون و سپتامبر معنادار نیست. روند تغییرات میانگین شبانه­روزی دما با روند تغییرات حداکثر دمای روزانه هماهنگ است ولی معنی­داری ضرایب اندکی با هم متفاوت است (جدول 3).

جدول 3- روند تغییرات متوسط شبانه روزی دمای هوا در ایستگاه فریدونشهر بر اساس روش من کندال

Table 3- Trend variation of mean daily temperature by Man-Kendall method at Fereydoun Shahr station

افزایش متوسط شبانه­روزی دمای هوا با کاهش معنی­دار در متوسط رطوبت­نسبی همراه است که همانند متوسط حداقل
رطوبت­نسبی کاهش آن در ماه­های فصل سرد بیش­تر است.

جدول 4- روند تغییرات متوسط شبانه روزی رطوبت­نسبی بر اساس روش من کندال در ایستگاه فریدون­شهر

Table 4- Trend variation of relative humidity mean by Man-Kendall method in Fereydoun Shahr station

معیار آفتاب

برای بررسی معیار آفتاب در شاخص TCI از ساعات آفتابی استفاده شده است. شاید تعداد ساعات آفتابی به شیوه مناسبی بیان­گر نقش تابش خورشید بر ایجاد پتانسیل یا محدودیت­زایی در توسعه توریسم است. زیرا بهره­گیری از تابش خورشید برای گرفتن حمام خورشید و یا بهره­برداری از روشنایی طول روز برای دیدن مناظر زیبا و نیز تضمین امنیت توریست در مقابل حوادث جوی مانند بارش­های ناگهانی و رعد و برق متأثر از میزان آفتابی بودن جو است. معیار آفتاب در معادله توریسم میکزکوسکی دارای ارزش 20 درصد است (17) و هر چه بر میزان آن افزوده گردد کیفیت بهره­برداری از اقلیم برای توسعه توریسم افزایش می­یابد. بررسی آماره من کندال نشان دهنده وجود روند منفی معنی­دار در تمام ماه­های سال در فریدون­شهر است که این روند منفی در ماه­های گرم سال شدیدتر است و پایین­ترین روند منفی در جون دیده می­شود (جدول 5). اگر چه بررسی بر روی بارش نیز نه تنها در ایستگاه فریدون­شهر بلکه در سایر ایستگاه­ها حاکی از کاهش تعداد روزهای بارانی و مقدار بارش دارد (1)، لیکن بررسی تجربی بر افزایش تعداد روزهای ابری بدون بارش در این شهرستان صحه می­گذارد که به نامطلوب شده هوا انجامیده است. بالاترین روند کاهش ساعات آفتابی در ماه­های فصل گرم و بیش­ترین آن در ماه جون دیده می­شود. این موضوع می­تواند بر روی توریسم تابستانی که مایل به بهره­گیری از طبیعت سرسبز این شهرستان است تأثیر منفی بگذارد و به کاهش کیفیت هوا و افزایش استرس به­خاطر وقوع بارش­های بعدازظهر و وقوع رعد و برق با عنایت به کوهستانی بودن منطقه منتهی گردد. کم­ترین روند منفی کاهش تعداد روزهای آفتابی در ماه­های فصل سرد است که البته می­تواند در کاهش کیفیت بهره گیری از ورزش­های زمستانی از جمله اسکی که اخیراً با اقبال مردم مواجه شده منتهی گردد.

جدول 5- روند تغییرات ساعات آفتابی در ایستگاه فریدون­شهر بر اساس روش من کندال

Table 5- Trend variation of sunshine hours by Man-Kendall method at Fereydoun Shahr station

معیار بارندگی

معیار بارندگی در الگوی اقلیم توریسم میکزکوسکی بر اساس مجموع بارش ماهانه تعریف شده است و داری 20درصد اهمیت در شاخص TCI است (17). شهرستان فریدون­شهر به علت قرار گرفتن در مسیر سیستم­های بارانزای مدیترانه از متوسط بارش 575 میلی متر برخوردار است و از این رو مقدار بارش می­تواند روند توسعه توریسم در این شهرستان را تحت تأثیر قرار دهد. اگر چه جذابیت اکوتوریستی شهرستان فریدونشهر مانند ورزش­های زمستانی و نیز طبیعت سرسبز و زیبای بهار و ایجاد آبشارهای زیبا مدیون بارش نسبتا بالای شهرستان است. ولی اثر بارش بر توسعه توریسم با عنایت به معیار TCI به علت ممانعت در بهره­برداری از هوای آزاد منفی تلقی شده است. بررسی روند 30 ساله تغییرات بارش با استفاده از روش من کندال نشان داد کاهش بارش در ماه­های فصل سرد سال معنی­دار است (جدول 6). این کاهش به­خصوص در ماه مارس که پرباران­ترین ماه فصل سال است بیشتر است.

جدول 6- روند تغییرات بارش در ایستگاه فریدون­شهر بر اساس روش من کندال

Table 6- Trend variation of precipitation by Man-Kendall method at Fereydoun Shahr station

بحث و نتیجه گیری

تغییر اقلیم تمام جوانب زندگی انسان از جمله توریسم را تحت تأثیر قرار داده است و این موضوع توسط بسیاری از محققین تأیید شده است (1، 3، 9، 6، 17، 8، 15). در این پژوهش روند تغییرات پارامترهای مؤثر بر توسعه توریسم در الگوی اقلیم توریسم TCI با استفاده از روش تحلیل روند من کندال در شهرستان ییلاقی فریدون­شهر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحلیل روند نشان داد تغییر در روند عناصر اقلیمی مؤثر بر بهره­برداری توریستی از منطقه، برآینده مناسبی برای توسعه این صنعت نشان نمی­دهد و اثر منفی بر این صنعت خواهد داشت. برای مثال دمای روزانه در ماه­های فصل گرم روند کاهشی نشان می­دهد که با کاهش رطوبت نسبی همراهی شده و به بری شدن بیش­تر هوا کمک می­کند. با توجه به کاهش تعداد ساعات آفتابی و افزایش بارش نه چندان زیاد فصل گرم به بدتر شدن شرایط آسایشی منتهی می­شود. با این حال توریسم زمستانه بیش از توریسم تابستان در شهرستان فریدون­شهر از تغییر اقلیم تأثیر منفی می­پذیرد و کاهش بارش و افزاش شدید دمای روز و متوسط شبانه­روزی دما باعت کاهش ریزش برف و ذوب زودهنگام شده و بهره برداری برای ورزش زمستانی از جمله اسکی به مخاطره می­افتد. از دیگر سو کاهش ساعات آفتابی باعث می­گردد طول روزانه بهره­برداری از شرایط توریستی شهرستان کم­تر شده و توریست­ها به علت ترس از ریزش­های جوی و رخداد پدیده رعد و برق با استرس بیش­تری این منطقه را برای گردشگری انتخاب نمایند. تغییر در شرایط زیست اقلیمی برخی ماه­های از دیگر پیامدهای تغییر اقلیم است. برای مثال ژانویه که در الگوی TCI از شرایط اقلیمی بسیارنامناسب برخودار بود تحت شرایط تغییر اقلیم دارای شرایط نامناسب خواهد بود. هم­چنین شرایط زیست اقلیمی ماه مارس از نامناسب به شرایط مرزی تغییر خواهد کرد. در مجموع شرایط سه ماه آوریل، اکتبر و نوامبر از نظر زیست­اقلیمی بدتر خواهد شد و طول دوره مناسب برای بهره­برداری توریسم محدودتر خواهد شد.

منابع و مآخذ:

        1.        Arvin, A.A., Sajadian, S. M., Ghangherme, A. and Heydari, J., The Roll of Subtropical Jet-Stream on Daily Precipitation more than 10mm in Zayanderood basin, Natural Geographical Research, 47(1). 125-142. (In Persian)

        2.        Saeed Abadi, M. R., Saadatfar, A. and Ahmadi, N. 2014. National Climate Change Initiative, Third National Climate Change Report to the Secretariat of the Convention (UNFCCC) Section IV: Assessment of Vulnerability and Compatibility of the Tourism Industry, Environmental Protection Agency. (In Persian)

        3.        Ranjbar, F., Moqalib, M. and Arsalanani, M. 2010. Investigating the Relationship between Climatic Conditions and Annual Tourism Trends in Marvdasht, Journal of Natural Geography, 3(7). (In Persian)

        4.        Taheri, K. and Ghaffarian, P. 2015. The Impact of Climate Change on Nature Tourism in the Karst Areas: From Aesthetic Threat to Landscape to Environmental Impacts, 5th Regional Conference on Climate Change, 26 January, Tehran, Iran. (In Persian)

        5.        Khoshnevis Y. S., 2012,Sustainable Tourism, American International Journal of Social Science, 1(1), 50-56.

        6.        Davies, T. and Cahill, S., 2000, Environmental Implications of the Tourism Industry Discussion Paper, Washington, DC 20036, 00-14.

        7.        Scott, D., Geoff M., Michael S., 2004, Climate change and the distribution of climatic resources for tourism in North America, CLIMATE RESEARCH, 27, 105–117.

        8.        Matzarakis. A. Freitas, C. R. de and Scott, D. (2007): Assessment Method for Climate and Tourism Based on Daily Data. Development in Tourism Climatology. Pp 52-58.

        9.        Scott, D. & Geoff M., 2004, Using a ‘tourism climate index’ to examine the implications of climate change for climate as a tourism resource Adaptation and Impacts Research Group, Environment Canada, at the Faculty of Environmental Studies, University of Waterloo, Waterloo, Ontario, Canada, N2L 3G1,

       10.      Hein, L. Metzger, M. J. Moreno, 2009, A, Potential impacts of climate change on tourism; a case study for Spain, Current Opinion in Environmental Sustainability, 1,  170-178.

       11.      Gössling, S., 2010, Tourism and Climate Change Policies for Mitigation and Adaptation, Workshop on sustainable development strategies and tourism, 18 June, OECD, Paris

       12.      Rabbany, Md. Ghulam Sharmin Afrin, Airin Rahman, Faijul Islam, Fazlul Hoque, 2013, ENVIRONMENTAL EFFECTS OF TOURISM , American Journal of Environment, Energy and Power Research, 1(7), 117-130

       13.      ANĐELKOVIĆ, G. ANĐEL, PAVLOVIĆ, S. ĐURĐIĆ, S. BELIJ, M. STOJKOVIĆ S., 2016, TOURISM CLIMATE COMFORT INDEX (TCCI) – AN ATTEMPT TO EVALUATE THE CLIMATE COMFORT FOR TOURISM PURPOSES: THE EXAMPLE OF SERBIA, Global NEST Journal, 18(3), 482-493,

       14.      Scott, D.l, Michelle R., Bas A., and Mantao T., 2016, An Inter-Comparison of the Holiday Climate Index (HCI) and the Tourism Climate Index (TCI) in Europe, Atmosphere, 7(80), 1-17.

       15.      Dubois, Ghislain, Jean Paul Ceron, Clotilde Dubois, Maria Dolores Frias and Sixto Herrera, 2016, Reliability and usability of tourism climate indices. Earth Perspectives, 3(2) 1-8.

       16.      Kovács, A., Németh, Á., János U., and Noémi K., 2017,Tourism climatic conditions of Hungary – present situation and assessment of future changes, Quarterly Journal of the Hungarian Meteorological Service, 121(1), 79–99.

       17.      Zulfikari, H. 2000. Meteorology of Tourism, Position, Tehran First Edition. (In Persian)

       18.      Sookram, S.  2007, THE IMPACT OF CLIMATE CHANGE ON THE TOURISM SECTOR IN SELECTED CARIBBEAN COUNTRIES Caribbean Development Report, Vol. 2, ECLAC – Project Documents collection