علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیست و دوم، شماره نه، آذر  ماه 99

ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت بهداشت٬ ایمنی ومحیط زیست در

کارخانه شیر خشک پگاه شهر کرد با رویکرد کارت امتیازی متوازن

روح الله مولوی وردنجانی[1]

 مریم رفعتی[2]^*

m.rafati.env@gmail.com

 مژگان زعیم دار[3]

چکیده

زمینه و هدف: مدل های ارزیابی عملکرد٬ مبنای سنجش و بهبود سیستم های مدیریتی هستند. هدف از این پژوهش پاسخ گویی به نیاز کارخانه شیر خشک پگاه شهر کرد جهت ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی٬ بهداشت و محیط زیست (HSE) از نظر تطابق با استراتژی های شرکت بوده است.

روش بررسی:  دراین پژوهش با مطالعه استانداردها و مدل های موجود در زمینه عملکرد سیستم مدیریت HSE، مدل ارزیابی عملکرد این کارخانه در قالب چارچوب کارت امتیازی متوازن (BSC) طراحی شد. در این مدل چهار لایه مالی٬ مشتری٬ فرایند داخلی و رشد و یادگیری با 14 معیار ارزیابی عملکرد و 43 زیر شاخص شناسایی و طبقه بندی گردید.

یافته ها : نتایج حاصل از مدل کارت امتیازی متوازن نشان داد که بیش ترین و کم ترین  امتیاز در بین لایه های مورد مطالعه به ترتیب مربوط به فرایندهای داخلی با میانگین 28/69 و رشد و یادگیری با میانگین 66/56 است. همچنین میانگین کلی امتیاز شرکت در
هر چهار لایه ، 2/64 از100 است که  با توجه به کسب امتیاز بالای 60 ، نشان دهنده عملکرد نسبتا خوب این سازمان در زمینه
مدیریت HSE  است..

  بحث و نتیجه گیری: شاخص های ارزش قابل ارایه به مشتریان٬ ممیزی و بهبود معیار های عملکرد HSE ، توسعه خط مشی و اهداف  
 استراتژیک  ، سازمان دهی و تامین منابع جهت مدیریت HSE ، مدیریت ریسک در حوزه HSE و برنامه ریزی و طراحی سیستم های

لازم  جهت استقرار اصول HSE در سازمان مهم ترین  نقاط قوت و سرمایه اطلاعاتی، سرمایه انسانی و ارزش قابل ارایه به جامعه و دولت

از مهم ترین نقاط قابل بهبود سیستم HSE  سازمان مورد مطالعه هستند.

واژه های کلیدی: ارزیابی عملکرد٬ کارخانه شیر خشک پگاه شهر کرد٬ کارت امتیازی متوازن، مدیریت HSE

Assessment of the Function of the Health, Safety and Environmental Management System (HSE) in the Dry Milk Factory of Pegah Shahr E Kord with the Balanced Scorecard Approach

Rouhollah Molavi Vardanjani^[4]

Maryam Rafati^[5]

m.rafati.env@gmail.com.

Mojgan Zaeimdar ^[6]

Abstract

Background and Objectives: Functional evaluation models are the basis for measuring and improving management systems. The purpose of this research was to meet the needs of dry milk factory in Pegah Shahr E Kord to assess the performance of the HSE system in terms of compliance considering the company's strategies.

Methodology and Materials: In this research, with close investigation on standards and models in the field of performance of the HSE management system, the functional evaluation model of this factory was designed in the framework of a Balanced Scorecard Card (BSC). In this model, four layers of Financial, Customer, Internal business processes and Learning- growth were identified and classified with 14 function evaluation criteria and 43 sub-indicators.

Results: The results of the balanced scorecard model showed that the highest and lowest scores among the studied layers were internal processes with an average of 69.28 and learning-growth with an average of 56.66 respectively. Also, the overall average score of the company in all four layers calculated 64.2 out of 100 which, according to a standard score, the scores over 60, reflects the relatively good Function of the organization in the field of HSE management.

Conclusion: According to the results, Value Indicators presentable for Customers, Audit and Improvement of HSE Performance Indicators, Policy Development and Strategic goals, organization and provision of resources for HSE management, risk management for HSE, system planning and designing in order to establish the principles of HSE in the organization, are the most important strengths and information sources, also human capital and presentable value to society and government are the most important improvable parts of the HSE system in studied organization.

Keywords: Balanced Scorecard, Dry Milk Factory of Pegah Shahr E Kord, Functional Evaluation, Card, HSE Management

مقدمه

سازمان های امروزی که در یک دنیای حساس به مسایل اجتماعی و زیست محیطی به سر می برند، لازم است علاوه بر رضایت مشتریان، به سلامتی و رفاه کارکنان و همچنین حفاظت از محیط زیست اهمیت ویژه ای دهند. یکی از مهم ترین مواردی که شرکت ها را به سمت استقرار و بهبود سیستم های ایمنی، بهداشت و محیط زیست ترغیب می کند، بروز انتظارات اساسی از طرف ذی نفعان سازمان در
حوزه های ایمنی، سلامتی و به خصوص محیط زیست است. علاوه بر این، کاهش خطرات زیست محیطی و ارتقای سلامت و ایمنی کارکنان، موجب بهبود بهره وری گشته و شرکت هایی که شهرت قابل توجهی دارند می توانند از این طریق اعتبار و تصویر خود را نزد مشتریان، سرمایه گذاران و ذی نفعانی که نسبت به مسایل اجتماعی حساس هستند تقویت نمایند (1).

کیفیت و اثربخشی سیستم های مدیریت ایمنی، بهداشت و محیطزیست، عامل حیاتی و مهم در تحقق اهداف سازمان در حوزه  HSEاست . پایین بودن اثر بخشی سیستم ها و بالا بودن هزینه های مورد نیاز برای ارایه خدمات در این حوزه ، باعث تلاش سازمان ها برای ارتقاء عملکردسیستم ایمنی، بهداشت ومحیط زیست شده است .مدیریت استراتژیک یکی از عوامل مؤثر بر عملکردبلندمدت سازمان بوده و فعالیت همه بخش ها وحوزه ها را در تحقق اهداف سازمان هم سو می سازد. در این راستا سازمان ها باید برای دست یابی به اهداف کسب و کارخود، فعالیتهای این حوزه را نیز به شکل جامع وفراگیر و در قالب استراتژی های سازمان ارزیابینمایند (2).

از بین روش های مختلفی که تاکنون برای ارزیابی عملکرد ارایه شده اند، مدل کارت امتیازی متوازن[7] با نگاه پیاده سازی استراتژی در عمل، تنها روشی است که اثرگذاری عملکرد کلیه زیر مجموعه های ساز مان را در عملکرد کل سازمان نشان می دهد (3).  این مدل رویکردی است که با مجموعه ای از معیارهای مالی و غیرمالی، عملکرد شرکت  را مورد بررسی قرار داده و هدف از آن  تهیه عوامل کلیدی موفقیت کسب و کار برای مدیران و ایجاد هم ردیفی بین عملکرد و استراتژی کلی سازمان،  ازطریق اندازه گیری عوامل فرایندی ، ساختاری و کارکردهای کلیدی است (4 و 5).  دلیل انتخاب نام روش ارزیابی متوازن آن است که این روش شامل مجموعه ای از مقیاس هاست و یک تعادل میان اهداف بلند مدت و کوتاه مدت، میان مقیاس های مالی و غیر مالی و میان چشم اندازهای عملکرد داخلی و خارجی برقرار می کند و بر حفظ روابط علت و معلولی میان آنه ا تاکید می ورزد. جنبه های عملکرد سازمان شامل یک جنبه مالی و سه جنبه غیرمالی مشتری٬ فرایند داخلی و رشد و یادگیری به شرح زیر است (6).  

منظر مالی[8]  : منظر مالی از اجر ای مهم مدل کارت امتیازی متوازن است . این منظر به ما می گوید که اجرای موفقیت آمیز اهدافی که در سه حوزه دیگر تعییه شده اند، درنهایت به چه نتایج و دست اوردهای مالی منجر خواهد شد. ما می توانیم همه تلاش و کوشش خود را صرف بهبود رضایت مندی مشتریان، ارتقای کیفیت و کاهش زمان ارایه خدمات خود کنیم، ولی اگر این اقدامات به نتایج ملموس مالی منجر نشود، ارزش چندانی نخواهد داشت (7).  

منظر مشتری[9]:  این حوزه، یعنی قلب استراتژی تعریف می کند که رشد چگونه تحقق خواهد یافت.  وجه مشتری توانایی سازمان در ارایه کالا و خدمات با کیفیت٬ اثربخشی سیستم تحویل آن ها و افزایش رضایت مشتریان را نشان می دهد و معیارهای اصلی مربوط به آن شامل  سهم بازار، حفظ و نگهداری مشتریان، رضایت مشتریان، جذب مشتریان جدید و سود آوری مشتریان  است (8).   

منظر فرایندهای داخلی[10]:  در این وجه سازمان ها می باید فرایندهایی را مشخص کنند که با برتری یافتن در آن ها، بتوانند به ارزش آفرینی برای مشتریان و نهایتا سهام داران خود ادامه دهند و مدیران باید بر این فرایندهای کلیدی داخلی که آن ها را قادر می سازد نیازهای مشتریان را برآورده سازد، تمرکز نمایند. وجه فرایند های داخلی شامل فرایندهای عملیاتی، فرایند های مدیریت مشتری، فرایندهای نوآوری وفرایند های قانونی و اجتماعی است (9).  

منظر رشد و یاگیری[11]: منظور از این معیار، آن دسته اقداماتی است که باید در رشد و یادگیری و آموزش کارکنان به کار گرفته شود تا از این راه وضعیت مطلوب از نظر ذی نفعان و مشتریان تحقق پیدا کند. معیار رشد و یادگیری بر توانمندی کارکنان، کیفیت سیستم اطلاعاتی سازمان و چیدمان ابز ار و تجهیز ات آن برای دستیابی به اهداف می پردازداین بخش شامل آمادگی سرمایه انسانی، اطلاعاتی و سازمانی است (5 و 6).  

کارت امتیازی متوازن برای اولین بار در سال 1996 توسط کاپلان و نورتون ارایه گردید که طی دهه های بعد برای بسیاری از شرکت ها به عنوان یک سیستم مدیریت استراتژیک در آمد. زیرا نه تنها برای ارزیابی عملکرد، بلکه به عنوان چهارچوبی برای تدوین و فرموله کردن ارتباطات و استراتژی ها و نحوه اجرای آن ها استفاده شد. پس از آن عملکرد سازمان های دیگری با استفاده از این روش مورد سنجش قرار گرفتند. (10).  به عنوان مثال، درسال2002، اینامدار و همکاران دستورالعملی را برای سازمان های مراقبت سلامت تدوین نمودند تا بتوانند به مزایای حاصل ازسیستم مدیریت عملکرد کارت امتیازی متوازن دست یابند (11). گوران اوریمی و همکاران در سال 2013 به این نتیجه رسیدند که اجرای مدل کارت امتیازی متوازن با عملکرد سازمانی رابطه مستقیم دارد و نتایج آن می تواند مدیران و مشتریان بخش بهداشت را در اخذ تصمیمات درست و استراتژی های مناسب برای آینده یاری نماید (12). در ایران از مدل کارت امتیازی متوازن کم تر استفاده شده که در این زمینه می توان به مطالعات ناصری و همکاران در سال 1393 برای ارزیابی عملکرد ایمنی، بهداشت و محیط زیست یک بنگاه فعال در زمینه انرژی ، بذر افشان و همکاران در سال 1392 برای ارزیابی عملکرد دانشگاه های علوم پزشکی کشور و ارزیابی عملکرد شرکت RTC توسط موسوی و شیروانی اشاره کرد (2، 13).

با توجه به اهمیت نقش صنایع غذایی و دارویی در تامین سلامت انسان ها و اینکه تاکنون پژوهشی در زمینه بررسی عملکرد این صنعت در داخل کشور صورت نپذیرفته است، پژوهش حاضر سعی دارد تا عملکرد سیستم مدیریت بهداشت٬ ایمنی و محیط زیست شرکت شیر خشک نوزاد پگاه شهرکرد را با مدل کارت امتیازی متوازن مورد ارزیابی قرار دهد.

مواد و روش ها

کارخانه شیرخشک نوزاد پگاه شهرکرد، با مساحتی بالغ بر 25هکتار در کیلومتر17جاده شهرکرد- اصفهان واقع شده است. این کارخانه با 200 نفر پرسنل شاغل، ظرفیت تولید  سالانه 10000تن محصول شیرخشک نوزاد را در دوخط  تولید مرطوب و خشک ساخت شیر خشک دارد (14).

برای بررسی و ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی٬ بهداشت و محیط زیست این کارخانه از روش کارت امتیازی متوازن به همراه تهیه پرسش نامه استفاده شده است. بدین منظور پس از تعیین 4 منظر مشتریان، مالی، فرایند های داخلی و رشد و یادگیری، جهت اجرایی شدن اهداف تعیین شده شرکت در حوزه HSE٬ نیازبه تعیین شاخص هایی جهت برآورد و اندازه گیری میزان حرکت در زمینه های مورد نظر است که جدول 1شاخص ها و زیر شاخص های مورد استفاده برای ارزیابی عملکرد شرکت مورد مطالعه را نشان می دهد (2).

از میان جامعه آماری تحقیق حاضر( همه پرسنل شاغل در کارخانه  شامل کارکنان، مدیران، کارشناسان و ...) 132 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان  و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند تا به سوالات سه لایه مالی، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری پاسخ دهند. علاوه بر این، 30 نفر از مشتریان کارخانه نیز به صورت تصادفی(حداقل تعداد نمونه در تحقیقاتی که نیاز به طبقه بندی جامعه برای نمونه گیری دارد  20 عدد است) برای پاسخ به سوالات وجه مشتریان انتخاب گردیدند (15). پرسش نامه این تحقیق دارای 78 گویه بوده که برحسب طیف لیکرت درجه بندی شده و پس از تایید روایی و پایایی آن در بین نمونه آماری توزیع شده است . لازم به ذکر است که سوالات پرسش نامه در هر منظر با بهره گیری از زیر شاخص های ارزیابی عملکرد در جدول 1 تهیه شده است. روش تجزیه و تحلیل آماری  نیز با استفاده ازنرم افزار 23SPSS و Excel انجام شده و از  آزمون هایی چون  کلموگروف اسمیرنوف، تی تست و  تجزیه واریانس یک طرفه استفاده شده است.

جدول 1- زیر شاخص های ارزیابی عملکرد  HSEدر امتیازدهی به کارخانه شیرخشک  پگاه شهرکرد (2).

Table 1- Sub-indicators of HSE function assessment for scoring in the dry milk factory of

Pegah Shahr E Kord (2).

 در جدول شماره 1، امتیاز هر معیار(شاخص) از100 محاسبه گردیده است. به عبارت دیگر هریک اززیرمعیارها دارای سقف امتیازی بوده اند که مجموع آن ها برای هر شاخص 100 امتیاز می باشد. مبنای امتیازدهی زیر شاخص ها نیزبراساس چرخه[15] PDCA تنظیم شده است، به طوری که که چنان چه وضعیت زیرمعیار در مرحله  P(برنامه ریزی) قرار داشته باشد بین 40-0 درصد سقف امتیاز٬ در مرحلهD (اجرا)60-40 درصد سقف امتیاز ، در مرحله C (کنترل)80-60 درصد سقف امتیاز و در
مرحله A (اقدام اصلاحی) 100-80 درصد سقف امتیاز به آن تخصیص می یابد (2).

نتایج

جدول شماره 2 امتیازات کسب شده از تکمیل پرسش نامه ها برای ارزیابی عملکرد حوزه بهداشت ، ایمنی و محیط زیست در کارخانه شیرخشک نوزاد پگاه شهرکرد را  به تفکیک هر یک از  لایه ها و شاخص ها  نشان می دهد.

جدول2- مشخصات شاخص های مدل به همراه امتیازات کسب شده در کارخانه شیرخشک پگاه شهرکرد

Table 2- Characteristics of model indicators and achieved scored in in the dry milk factory of

Pegah Shahr E Kord

بر اساس جدول2، شاخص ممیزی و بهبود معیارهای عملکردHSE از لایه فرایند های داخلی بیش ترین (85) و سرمایه انسانی در حوزه HSE از لایه رشد و یادگیری و ارزش قایل ارایه به جامعه و دولت از لایه مشتریان کم ترین امتیاز (50) را کسب کرده اند. همچنین برمبنای راهنمای امتیازدهی٬ تفسیر نمرات بین  60تا80 برای هر شاخص نشان می دهد، مراحل برنامه ریزی  و اجرا  درزیر شاخص ها انجام شده و در مرحله کنترل  نیز مستندات و سوابق برای تائید اجرا،٬ پیاده سازی و پیگیری زیر شاخص ها وجود دارد، اما مکانیزم های دریافت  بازخورد و بهبود مستمر برای آن ها تعریف نشده است. با این تفسیر امتیازات بالای 60 امتیازات نسبتا"بالایی به شمار رفته و می توان معیارهایی با این امتیازات را جزء نقاط قوت سیستم مدیریت   HSEسازمان مورد مطالعه قلمداد کرد. لذا میانگین کلی امتیازات کسب شده توسط شرکت شیرخشک پگاه شهرکرد (2/64) نیز بیان گر این است که سازمان مذکور در مدیریت استراتژیک سیستم HSE٬ نقاط قوت قابل توجهی دارد. البته لازم به ذکر است که در سازمان مذکور از ضریب 1 برای میانگین گیری شاخص های 14 گانه استفاده شده زیرا مسوولین   HSEاهمیت استراتژیک یکسانی را برای همه معیارهای مدل در نظر گرفتند.

نمودار شماره 1 نیز ، میانگین امتیازات کسب شده در لایه های  کارکنان، مشتریان، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری را با یکدیگر مقایسه می کند.

شکل شماره1- میانگین امتیازات کسب شده در هر یک از لایه های ارزیابی عملکرد سیستم بهداشت ، ایمنی و محیط زیست کارخانه شیرخشک پگاه شهرکرد

Figure1-Average of achieved scores in each layers of HSE system function in the dry milk factory of Pegah Shahr E Kord

یافته های این نمودار نشان می دهد که بیش ترین امتیاز در بین لایه های مورد مطالعه مربوط به فرایندهای داخلی با میانگین 28/69 و پس از آن  مشتریان ( با میانگین 66/61) است. کم ترین امتیاز را نیز  شاخص رشد و یادگیری با میانگین کلی 66/56 کسب نموده که نشان از ضعف عملکرد سیستم بهداشت ، ایمنی و محیط زیست کارخانه در این شاخص است.

همچنین در جدول شماره 3، مقایسه میانگین (ANOVA) بین
عملکرد سیستم مدیریت HSE با وجه مشتری، رشد و یادگیری، مالی و فرایند های داخلی نشان داده شده است. با توجه این که سطح معنی داری برای تمامی موارد کم تر از 5 درصد بدست آمده است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که بین عملکرد سیستم مدیریت  با این وجوه رابطه معنی داری وجود دارد. به این معنی که هرچه امتیازات کسب شده در هر یک از این لایه ها افزایش یابد، عملکرد سیستم نیز بهبود می یابد.

جدول3- مقایسه میانگین بین عملکردسیستم مدیریتHSE  با لایه مشتری، رشد و یادگیری، مالی و فرایند های داخلی

Table3-Comparison between HSE management system function with customer, Learning and growth, Financial and Internal business processes

بحث ونتیجه گیری :

سازمان های امروز نسبت به چند دهه قبل با مسایل جدید رو برو شده اند. برخی از این مسایل عبارتند از محیط ناپایدار و پیچیده، رقابت فزاینده، تغییر و تحولات سریع و روزافزون اطلاعات و همچنین تحول شگرف دانش مدیریت. از این رو سازمان ها باید برای حفظ و  بقای خود ، به طور مداوم در تلاش برای بهبود عملکرد، ارایه خدمات و فعالیت مطابق با انتظارات و سلایق مشتریان و جامعه باشند. ارزیابی عملکرد ابزاری است که می تواند شناخت کامل و صحیحی از عملیات درونی یک سازمان و بازخورد مناسب در برابر تغییرات محیطی ارایه دهد (16). از این رو در پژوهش حاضر،  با انجام مطالعات مختلف درحوزه سنجش عملکرد مدیریت ایمنی٬ بهداشت و محیط زیست به ارایه مدلی مناسب جهت سنجش عمکرد مدیریت HSE کارخانه شیرخشک پگاه شهرکرد پرداخته شد. با توجه به این که  کارت امتیازی متوازن به عنوان ابزاری مناسب جهت ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت HSE است، استفاده از این روش در پژوهش حاضر  نشان داد، معیارهای 14 گانه پیشنهادی در چهار لایه مشتریان، کارکنان، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری، امتیازاتی بین 50 تا 85 را به خود اختصاص داده اند. همچنین سازمان مورد مطالعه در لایه مشتریان و فرایندهای داخلی با توجه به کسب میانگین امتیاز بالای 60، عملکرد نسبتا" خوبی داشته و شاخص های این لایه ها یعنی ارزش قابل ارایه به مشتریان٬ توسعه خط مشی و اهداف استراتژیک٬ سازمان دهی و تامین منابع جهت مدیریت HSE٬ مدیریت ریسک در حوزه HSE ٬ برنامه ریزی و طراحی سیستم های لازم جهت استقرار اصول HSE در سازمان و ممیزی و بهبود معیار های عملکرد   HSE از مهم ترین نقاط قوت سیستم HSE  در سازمان مورد مطالعه است. یافته های حاضر با نتایج حاصل از تحقیقات نورائی و اعلایی در سال 1388 هم خوانی دارد. این محققین در بررسی عملکرد امور مالیاتی استان زنجان با استفاده از کارت امتیازی متوازن نشان دادند که منظر فرایند های داخلی در وضعیت مطلوبی قرار داشته و میانگین امتیازات آن بیش تر از 60 درصد مجمع نمرات است (17). اما مغایر با نتایج پژوهش نظری پور در سال 1392 است. این پژوهش گر درارزیابی عملکرد گمرک در استان های غربی کشور با استفاده از این روش نشان داد که لایه های مشتریان و فرایندهای داخلی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد (18).

ازطرف دیگر در پژوهش حاضر، لایه رشد و یادگیری کم ترین میانگین امتیازی  یعنی 56 را به خود اختصاص داده که در بین شاخص- های آن سرمایه اطلاعاتی و سرمایه انسانی از مهم ترین نقاط قابل بهبود سازمان مورد مطالعه هستند. نتایج حاصل از این قسمت با یافته- های تحقیق ناصری و همکاران (1393) مشابه است. این پزوهش گر  میانگین امتیازات یک بنگاه فعال در زمینه انرژی برای ارزیابی عملکرد آن در حوزه ایمنی، بهداشت و محیط زیست  را 9/63 از 100 ( عملکرد مطلوب) بر آورد کرده که سرمایه های انسانی و اطلاعاتی در لایه رشد و یادگیری نیز همانند تحقیق حاضر از مهم ترین نقاط قابل بهبود سازمان مذکورهستند (2). همچنین نورائی و اعلایی نیز نشان دادند که لایه رشد و یادگیری در بین لایه های مورد مطالعه کم ترین امتیاز را در بررسی عملکرد گمرک استان زنجان داشته است که این امر  لزوم آموزش به کارکنان و پرسنل شاغل در سازمان ها را برجسته می سازد (18).

 در پایان با توجه به نتایج حاصله خاطر نشان می سازد که شرکت شیر خشک پگاه شهر کرد علاوه بر انجام کامل فرآیندهای مرتبط با مدیریت HSE، می بایست نسبت به خلق ارزش برای ذینفعان خود (به ویژه در قسمت جامعه و دولت) و همچنین فراهم ساختن بستری برای رشد و یادگیری اهتمام بیش تری ورزد. به بیان دقیق تر، مدیران ارشد و مدیریت HES سازمان مورد مطالعه باید در پیش برد اهداف استراتژیکی چون ارتقای برند سازمان در حوزه HSE، افزایش ایمنی و کیفیت محصولات، ارایه محصولات دوست دار محیط زیست، مشارکت کارکنان در ارتقای عملکرد HSE و آموزش افراد در حفظ ، ارتقای سلامتی و محیط زیست حساس تر و جدی تر باشند.

References

1. Kaplan, R.S., Norton, D.P., 2004. Strategy Maps, Boston. Harvard Business School Press,152p.

2.      Naseri, A., Sepehri, M., Mahmoudi, S.H., 2014. Strategic performance evaluation of health, safety and environment (HSE) based on balanced scorecard (BSC), the case study of a corporation in energy industry, Iran Occupational Health, 11(1), pp. 79-94. (In Persian)

3. Mehrolhassani, M. H, Emami, M., Haghdoost, A.A., Dehnavieh R., Amanpour S., Sabbah, F., Bazrafshan, M., 2013. Performance Assessment of Medical Universities using Balanced Scorecard and Analytical Hierarchy Process, Iranian Journal of Epidemiology, 12(5), pp. 55-64. (In Persian)
4. Johnson, S., 2003. EFQM and Balanced Scorecard for Improving Organizational Performance, Inland Revenue, A Research Report.

5.      Daneshfard, K., Vahdani, K., Aghaz, A., 2011. Implementing Balance Score Card (BSC) and Improving Firm Performance, Educational Leadership and Administration, 4(2), pp. 55-72. (In Persian)

6.      Ghanbari, S., Beheshtirad, R., 2017. The Effect of Organizational Silence on Reduction of Teamwork and Organizational Performance Based on Balanced Scorecard (BSC) (Case Study of Kermanshah Razi University staff), Journal of Applied Sociology, 28(3), pp 123-152. (In Persian)

7. Kaplan, R.S. and Norton, D.P., 2004. Strategy Maps: Converting Intangible Assets into Tangible Outcomes, Harvard Business School Press, 325p.
8. Wong, B., Guo, L., Li, W., Yang, D., 2007. Reducing Conflict in Balanced Scorecard Evaluations. Accounting Organization and Society, Vol. 32, pp. 363-377.
9. Wongrassam, G., Simmons, J.E.L., 2003. Performance Measurement Tools: The Balanced Scorecard and the EFQM Excellence Model, Journal Measuring Business Excellence, 7(1),pp.14-28.
10. Kaplan, R.S., Norton, D.P., 1996. Using the Balanced Scorecard as a Strategic Management System, Journal Harvard Business Review, 74(1), pp.75–85.
11. Inamdar, N., Kaplan, R.S., Bower, M., 2002. Applying the balanced scorecard in healthcare provider organizations, J Health Manage, Vol. 47, pp. 179-95.
12. Goran-Orimi, A., Abedi, Gh., Nadighara, A., Heidari-Gorgi, A.M., 2013. Performance evaluation based on the Balanced Scorecard (BSC) to implement strategies of Imam Khomeini hospital in Sari. Journal of Process Engineering, Vol.1, pp. 135-158.

13.   Mehrolhassani, M.H., Emami, M., Haghdoost, A.A., Dehnavieh, R., Amanpour, S., Sabbah, F., 2013. Performance Assessment of Medical Universities Using Balanced Scorecard and Analytical Hierarchy Process,   Iranian Journal of Epidemiology, 12(5), pp. 3-17. (In Persian)

14. Molavi Vardanjani, R., 2017. Investigation the performance of HSE management system on health and safety in the Food and Drug industry (Case Study: Pegah infant formula Company Branch), M.Sc. Thesis, Islamic Azad University, North Tehran Branch, pp. 124. (In Persian)
15.  Taghavi, L., Yousefi, H., Aghamoradi, G.H., 2015. Research Method in Environmental Science, Talab Press,239p. (In Persian)

1. Ahmadvand, A., Torbati, A., Pourreza, N., Naderi, M., Fyruzshahi, M., 2012. Integrated model of the “balanced scorecard” and the “excellence model to improve organizational performance” a case study. Education Strategies in Medical Sciences , Vol 5, pp. 8- 51.
2. Nourayi, M., Ailayi, H., 2010. Investigation the performance of the Customs Department Using the Balanced Scorecard (Case Study: Zanjan Province), Quantitative Researches in Management,  Vol 2, Issue 2, pp 97-123 .(In Persian)

18.   Nazaripour, M., 2013. A Comprehensive Performance Evaluation of the Customs Department Using the Balanced Scorecard (Case Study: West Azerbaijan, Kermanshah and Kurdistan Provinces), Journal Management System, 8(23), pp 63-78. (In Persian)