1
دانشجوی دکترای حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم
2
دانشکده حقوق دانشگاه قم
10.22034/jest.2022.55929.5187
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: نظارت بر سازمان‌های مسئول حفاظت محیط زیست صرفاً در صورتی می‌تواند تضمین کننده‌ی تحقق اهداف نظارت باشد که بر اساس الگویی مناسب و کارآمد صورت پذیرد. پژوهش حاضر در صدد بررسی مولفه‌های الگوی مطلوب اشکال مختلف نظارت بر این سازمان‌ها و ارائه‌ی مولفه‌های آن، در راستای تحقق اهداف نظارت و صیانت از محیط‌زیست می-باشد.
روش بررسی: مقاله‌ی حاضر توصیفی– تحلیلی بوده و با روش کتابخانه‌ای، با بررسی سوابق پژوهشی در حوزه‌های مختلف محیط زیستی، حقوقی و اداری در صدد پاسخ به پرسش مطروحه می‌باشد.
یافته‌ها: در پژوهش حاضر موضوع در چهار محور نظارت عمومی، سیاسی، اداری و قضائی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج بررسی‌ها نشان دهنده‌ی آن است که وجود برخی مولفه‌ها در راستای تحقق کارآمدی نظارت بر این سازمان‌ها ضرورت دارد. این مولفه‌ها علاوه بر مبانی نظام‌های مردم سالار بر ویژگی‌های خاص محیط‌زیست نظیر دشواری جبران زیان‌های وارده و شکل‌گیری اغلب آسیب‌ها در بستر زمانی بلند مدت ریشه داشته که متضمن آن است که سازمان مسئول پیش از وقوع زیان اقدام نماید و نظارت موثر نیز سازمان را در مقابل چنین تکلیفی پاسخگو نموده ، مجاب و ملزم نماید.
نتیجه‌گیری: مولفه‌های اصلی نظارت بر سازمان‌های مسئول حفاظت از محیط زیست را می‌توان در پنج محور اصلی خلاصه نمود. نخست: جلب مشارکت عمومی از طریق ارتباط با تشکل‌ها، ذی‌نفعان وجوامع محلی، دوم: استمرار و پیوستگی و پرهیز از نظارت منقطع و موردی، سوم: پیشگیرانه بودن نظارت بر سازمان مسئول، چهارم: عدم تمرکز نظارت و پنجم: نتیجه محوری در راستای تضمین حق بر محیط زیست سالم .
)